img
Göçmen Gönderilerinin Dış Ticaret Dengesi Üzerine Etkisi: Seçilmiş BDT Ülkeleri İçin Ampirik Bir İnceleme     
Yazarlar
Doğan Uysal
Manisa Celâl Bayar Üniversitesi, Türkiye
Şerife Özşahin
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Gülbahar ÜÇLER
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Özet
Çalışmak amacıyla gittiği ülkede bir yıldan daha uzun süre kalan göçmenlerinanavatanlarındaki ailelerine gönderdikleri para olarak tanımlanan göçmen havaleleri, gelişmekteolan ülkelerin önemli sermaye kaynaklarından biridir. IMF Ödemeler Dengesi ve UluslararasıYatırım Pozisyonu Klavuzu’nda (BPM6) “çalışanlara tazminat ve kişisel tasarruflar” olmak üzere ikiana bileşene ayrılan göçmen havalelerinin hacmi, 2000’li yıllarla birlikte ciddi artış kaydetmiştir.Göçmen gönderileri; doğrudan yabancı yatırım, dış borçlanma veya dış yardımlara kıyasla dahaistikrarlı bir yapıya sahip olmasından dolayı özellikle kronik dış açık sorunu yaşayan ülkelerin buaçığı finansmanında güvenilir bir kaynak olarak kabul edilmektedir. 2015 yılı Dünya Bankasıverilerine göre, dünya genelindeki yaklaşık 600 milyar $ göçmen gönderisinin yaklaşık %75’igelişmekte olan ülkelere doğru akmaktadır. En fazla göçmen gönderisi alan ülkeler Hindistan, Çin,Filipinler ve Meksika iken göçmen gönderilerinin GSYİH içindeki payı dikkate alındığındaKırgızistan, Nepal, Tacikistan ve Moldova gibi küçük ve yoksul ülkeler ilk sıralara yerleşmektedir.Bu çalışma göçmen gönderilerinin dış ticaret dengesi üzerine etkisini ileri panel veri analizteknikleri ile incelemekte ve ilgili literatüre ampirik açıdan katkı sağlamayı hedeflemektedir. Çalışmakapsamında Bağımsız Devletler Topluluğu üyesi 6 ülkenin 2002-2016 dönemi verileri kullanılarakdış ticaret açıklarının finansmanında göçmen havalelerinin etkisi araştırılmıştır. İncelenen zamandilimi ve ülke seçimi, verilerin kesintisiz olması ve erişilebilirliği dikkate alınarak belirlenmiştir. Budoğrultuda öncelikle panelde yer alan ülkeler arasında yatay kesit bağımlılığının varlığı araştırılmışve yapılan analiz ile paneli oluşturan ülkeler arasında yatay kesit bağımsızlığı olduğu tespitedilmiştir. Bu bulguya dayanarak değişkenlerin durağanlık analizi ve uzun dönem katsayı tahminindebirinci nesil yöntemler kullanılmıştır. Pesaran, Shin ve Smith (1999) PMG (Pooled Mean Group)tahmincisi ile ulaşılan uzun dönem katsayılar göçmen gönderilerinin dış ticaret dengesiniAzerbaycan’da pozitif, Moldova ve Tacikistan’da negatif yönde etkilediğini göstermiştir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Uluslararası alan indekslerindeki dergilerde yayımlanan tam makale
Dergi Adı Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İİBF Dergisi
Dergi ISSN 1302-0064
Dergi Tarandığı Indeksler EconLit, EBSCO
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 12-2018
Cilt No 25
Sayı 3
Sayfalar 695 / 712
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
TRDizin 1
Google Scholar 1

Paylaş