img
Kastamonulu Müderris Hâcegîzâde Mustafa Efendi’nin Sad- Kelime-i Hz. Ali Tercümesi   
Yazarlar
Adem Ceyhan
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Fatih KOYUNCU Doç. Dr. Fatih KOYUNCU
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Özet
Hz. Ali‟ye ait sözler arasından meşhur Arap âlimi Câhız‟ın (ö. 255/ 869) seçip derlediği Mie Kelime veya yaygın adıyla Sad-Kelime-i Hazret-i Ali, tahminen 14. asırdan itibaren çeşitli şair ve yazarlar tarafından Türkçeye çevrilmiş; zaman zaman şerh de edilmiştir. Anılan yüz sözü tercüme ve şerh eden yazarlardan biri de Kastamonulu Mustafa bin Mehmed‟dir. 16. asrın ikinci yarısı Osmanlı âlimlerinden olan Mustafa Efendi (ö. 998/1589-90), çeşitli medreselerde müderrislik, Halep ve Medine‟de kadılık vazifesinde bulunmuştur. Hayır eseri niyetiyle İstanbul-Fatih‟te bir mescid yaptıran Mustafa Efendi, bazı dualar, semavi dinler tarihi, dört halifenin sözleri gibi konularda birtakım Arapça ve Türkçe eserler de meydana getirmiştir. Zamanımıza ulaşan yazma nüshalarının sayısına bakıldığında, onun “çehâr-yâr-i güzîn” (dört seçkin dost) unvanıyla da anılan dört halifeye ait yüzer sözün tercüme ve şerhi türünden eserlerinin hayli rağbet gördüğü söylenebilir. Bahis konusu kitapları, Hicri 970 (Miladi 1563) yılında Damat Ferhat Paşa, H. 978 (M. 1570-71) senesinde Mehmed Paşa‟nın isteği üzerine telif ettiğini bildiren müderris, dört halifenin sözlerini tercüme ve şerh etmeden önce hayat hikâyelerini de yazmıştır. Bu mensur eserlerini meydana getirirken Reşîdüddin Vatvat‟ın (ö. 573/ 1177?) aynı konudaki Farsça kitaplarından faydalandığı anlaşılan Mustafa Efendi, adı geçen selefinin metinlerine tamamen bağlı kalmamış; Arapça vecizeleri tercüme ve şerh ederken, onlarla ilgili bulduğu ayet ve hadisleri, ayrıca çeşitli âlimlerin sözlerini de anmıştır. Bu çalışmada Kastamonulu Mustafa bin Mehmed‟in hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra Sad-Kelime-i Hazret-i Ali tercümesi ele alınıp incelenmiş; anılan kitapçığın Latin harflerine ve günümüz Türkçesine aktarılan metni okuyucuların mütalâasına arz edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Uluslararası alan indekslerindeki dergilerde yayımlanan tam makale
Dergi Adı Hikmet Akademik Edebiyat Dergisi
Dergi ISSN 2458-8636
Dergi Tarandığı Indeksler sıs
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 01-2020
Sayı 13
Sayfalar 84 / 153
Makale Linki m
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları

Paylaş