| Yazarlar |
Prof. Dr. Ezgi METİN BASAT
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Bu çalışmada Antonin Artaud'un kıyıcı tiyatro adını verdiği tiyatro kuramı, Anadolu köy seyirlik oyunlarından saya gezme oyunu ile birlikte incelenecektir. Antonin Artaud, Batı tiyatrosunun yapısında önemli kırılmaları temsil eden avangart kuramın öncüleri arasında kabul edilmektedir. Sözü edilen kuramların beslendiği kaynaklara bakıldığında tiyatronun özüne dönme, ritüelistik özelliğini yeniden hatırlama, bu özden "yeni" ve "başka" bir şey oluşturma fikri üzerine temellendiği görülmektedir. Artaud'un tiyatro kuramında bu özelliklerin yanında Doğu Tiyatrosu'nun yapısal özelliklerinin etkisi açıkça görülmektedir. Ancak bu etkinin taklitten çok ortaya yeni bir biçim ve içerik koyma düşüncesi taşıdığı açıktır. Ritüellerin işlevlerini yeniden yorumlama, oyuncu-seyirci ilişkisi, bedenin sembolik ifade biçimleri Artaud'un tiyatro kuramının temelinde yer alırlar. Bu özellikleriyle tiyatronun ritüelistik yanı öne çıkmakta ve günümüz tiyatro çalışmaları için dikkate değer veriler sağlamaktadır. Artaud'un tiyatro kuramını biçimlendiren temel dayanakları Anadolu'daki birçok köy seyirlik oyununun yapısında da görmek mümkündür. Bu nedenle çalışmada yukarıda sözü edilen tiyatro kuramı ve bu kuramın biçimlenmesinde etkili olan özelliklerin belirgin biçimde görüldüğü saya gezme oyunu örnek olarak seçilmiştir. Batı'da gelişen bir tiyatro kuramı ile köy seyirlik oyunlarının benzerliğini göstermekten ziyade köy seyirlik oyunları üzerine kuramsal bir yapının oluşturulamadığına ve yeni biçimlerin alt metinlerini biçimlendirmemiş oluşuna dikkat çekmek, bu çalışmanın temel meselesini oluşturmaktadır. Günümüzde köy seyirlik oyunları üzerine yoğun bir derleme külliyatı olmasına rağmen bu oyunların özgün ve kendi bağlamında biçimlenen tiyatro kuramları üretmemiş olmaları dikkat çekici ve sorgulanması gereken bir durumdur. Bu nedenle çalışmada köy seyirlik oyunlarının biçim ve içerik açısından Batı'da biçimlenmiş bir kurama etkilerini irdelemenin yeni fikirler üretebilmek açısından farkındalık yaratacağı düşünülmektedir. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | SSCI, AHCI, SCI, SCI-Exp dergilerinde yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Milli Folklor Dergisi |
| Dergi ISSN | 1300-3984 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | AHCI |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 12-2016 |
| Sayı | 112 |
| Sayfalar | 61 / 72 |
