| Problem Durumu:Hayatın her aşamasında konuşma ve yazı dili; duyguları, düşünceleri, istekleri açıklamada kullanılan önemli bir araçtır.Kültürün gelecek kuşaklara aktarılması için de yazı önemli bir unsurdur. Yazı dilinin etkin bir şekilde kullanılması için yazma öğretimine, eğitim-öğretimin bütün aşamalarında gereken önem verilmeli, öğrencilerin daha iyi yazmaları için uygun ortam hazırlanıp farklı yöntem, teknik ve stratejiler işe koşulmalıdır. Metinler arası okuma yaklaşımı da öğrencilerin yazma becerilerinin geliştirilmesi için başvurulabilecek stratejilerden birisidir.Metinler arasılık, bir metnin başka metinlerle olan paylaşımıdır, metinlerin iş birliğidir. İki ya da daha çok metin arasında bir alışveriş, bir tür konuşma ya da söyleşim biçimidir.Metinler arası okuma ise metinlerdeki düşünceler ve fikirler arasında ilişkiler kurarak yeni manalar üretmektir. İki ya da daha çok metni anlam kurmak için işe koşmaktır. Yazma, beyinde yapılandırılmış bilgilerin yazıya dökülmesi işlemidir. Bunun için öğrencilerin dinledikleriyle okuduklarını iyi anlamaları ve beyinde yapılandırmaları gerekmektedir. Yazma, düşüncelerin ifade edilebilmesi için gerekli olan sembol ve işaretleri kinestetik olarak üretebilme becerisidir. Yaratıcı yazma ise;dış dünyadan edinilen izlenimlerin farklı bir sunumla ortaya konulmasıdır.Düşüncelerdeki doğruluktan ya da standartlaştırmadan daha çok özgünlük ve hayal gücüdür. Ayrıca yaratıcı yazma bilgiyi aktarmaktan ziyade, dili kullanabilme yeteneğine sahip olmaktır.Pek çok uzmana göreyaratıcı yazma, "yaratıcılığı ve kişiliği geliştirecek yöntemlerden birisidir. Problemlere farklı çözüm yolları üretebilmek,üretilen çözüm yollarından yola çıkarak yeni fikirler oluşturabilmek ve yeni buluşlar gerçekleştirebilmek kişilerdeki yaratıcılık becerisi ile paralellik göstermektedir. Eğitim-öğretim sürecinde yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesinde uygun yöntem ve yaklaşımların kullanılması öğrencilerin daha başarılı eserler ortaya koyabilmelerini sağlamaktadır. İlköğretimin ilk beş sınıfında İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzunda yer alan temel becerilerin öğrencilere kazandırılması ve geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu becerilerden olan "yaratıcı düşünme ve metinler arası okuma becerilerinin" Türkçe dersleri içerisinde öğrencilere kazandırılması önem arz etmektedir.Araştırmanın Amacı:Bu araştırmada Türkçe derslerinde metinler arası okuma yaklaşımını uygulamanın, ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesinde etkili olup olmadığının tespit edilmesi amaçlanmıştır.Araştırmanın Yöntemi:Araştırmada "Ön Test -Son Test Kontrol Gruplu" deneysel araştırma modeli kullanılmıştır.Araştırmanın çalışma grubunu Kırşehir Millî Eğitim Müdürlüğüne bağlı Akpınar İlköğretim Okulunun 5. sınıf şubelerinde okuyan öğrenciler oluşturmuştur. Araştırma sürecinde deney grubundaki öğrencilere Türkçe derslerinde metinler arası okuma yaklaşımı uygulanırken, kontrol grubundaki öğrenciler Türkçe derslerinde normal öğretimlerine devam etmişlerdir. Uygulamalar sonrasında her iki gruptaki öğrencilere yaratıcı yazma etkinliği yaptırılmış ve metinler arası okumanın öğrencilerin yaratıcı yazmalarında farklılık oluşturup oluşturmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Veri toplama aracı olarak "Yaratıcı Yazma Rubriği" kullanılmıştır. Yaratıcı Yazma Rubriği; "Fikirlerin Orijinalliği, Düşüncelerin Akıcılığı, Düşüncelerin Esnekliği, Kelime Zenginliği, Cümle Yapısı, Organizasyon, Yazı Tarzı ve Dil Bilgisi" olmak üzere sekiz alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırmada öğrencilerin yaratıcı yazma eserleri bu boyutlardan "Fikirlerin Orjinalliği"ve "Kelime Zenginliği" bakımlarından incelenmiş ve değerlendirilmiştir.Çalışmada deney ve kontrol gruplarının kendi içlerinde ve birbirleri ile ilişkilerinin tespitinin veri analizinde, tek yönlü varyans analizi (One-Way Anova) kullanılmıştır. Elde edilen verilerin normallik dağılımları incelenmiş, gruplar arası farkın kaynağının belirlenmesi amacıyla "Posthoc" yapılmış ve bu kapsamda "Scheffe" testi sonuçları kullanılmıştır.Araştırmanın Bulguları: Uygulamalar öncesinde deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin hazırbulunuşluluk seviyelerinin belirlenmesi amacıyla yapılan ön test puanları arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür.Deney grubundaki öğrencilerin fikirlerin orjinalliği boyutuyla ilgili ara test 1, ara test 2 ve ara test 3 ortalamalarının kontrol grubu öğrencilerinden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca deney grubunun son test ortalamaları (M =2,90) ile kontrol grubunun son test ortalamaları (M =1,57) arasında farkın (M deney son test -kontrol son test =1,33) deney grubu son test lehine anlamlı olduğu saptanmıştır (p<.05). Bu durum deney grubuna uygulanan metinler arası okuma yaklaşımının, öğrencilerin "fikirlerin orijinalliği"boyutundaki başarılarını arttırdığını göstermektedir.Deney grubundaki öğrencilerin kelime zenginliği boyutuyla ilgili son test ortalamaları (M =2,66) ile kontrol grubunun son test ortalamaları (M =1,33) arasında farkın (M deney son test-kontrol son test =1,33) deney grubu son test lehine anlamlı olduğu saptanmıştır (p<.05). Bu durum metinler arası okuma yaklaşımının uygulandığı deney grubundaki öğrencilerin yaratıcı yazmalarında daha farklı ve daha çok kelime kullandıklarını göstermektedir. Kelime zenginliği ile ilgili ara test 1, ara test 2 ve ara test 3 ortalamaları karşılaştırıldığında da deney grubundaki öğrencilerin puanlarının, kontrol grubundaki öğrencilerin puanlarından daha yüksek olduğu ve bu farklılığın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar deney grubuna uygulanan metinler arası okuma yaklaşımının öğrencilerin yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesinde, "kelime zenginliği"boyutunda etkili olduğunu göstermektedir.Sonuçlar ve Öneriler:Araştırma sonucunda, metinler arası okuma yaklaşımının uygulandığı deney grubundaki öğrencilerin yaratıcı yazma eserlerinin orijinal fikirlere yer vermeve kelime zenginliği boyutlarındaki puanlarının, gelenekse |
Doç. Dr. Deniz AKDAL
Prof. Dr. Ayfer ŞAHİN
