| Yazarlar (1) |
Prof. Dr. Ahmet DOĞAN
|
| Özet |
| Birbiriyle hiçbir zaman iletişim kurmamış farklı kültürlerin hamulesi olan birçok edebî metnin, aynı hayaller üzerine kurulmuş ve aynı anlam katmanları içerisinde okuyucunun/dinleyicinin duyuş/seziş kabiliyetine sunulmuş olması oldukça manidardır. Özellikle destan, masal ve bu tür yoğun mitik unsurları bünyesinde barındıran edebi metinlerin, yüzeysel farklılıklarının arkasında evrensel çıkarımları olan gizil anlamlar taşıması,“mitlerin” insanlığın ortak hafızası olarak değer kazanmasına sebep olmuştur. Metnin bünyesinde fenomolojik bir değer olarak yer alan ve evrensel çıkarımı olan sembolik/gizil anlamı, Joseph Campbell’ın; tek mitos (mono-myth) ya da kahraman mitosu (the hero-myth) diye adlandırdığı evrensel mit (Gökeri, 1979; 33) ile izah etmek mümkündür. Değişik kültürler ve düşünce sistemleri içerisinde bazı farklılıklar gösterse de genel anlamda evrensel bir özellik taşıyan mit, bu yönüyle “tükenmek bilmeyen evrensel gücün, insanoğlunun kültürel ürünlerine aktığı bir kanal” gibidir. Bütün öyküler, sonsuz çeşitlemelerle kahramanlık mitosundan doğmaktadır (Gökeri, 1979: 33). Kadim zamanlardan kalma tanrısal hikayeler olan ve insanlığın gelişim evresinde, bir dönem onların yaşam biçimlerini etkileyen mitler, halen edebî ürünlere gizlenmiş bir halde varlıklarını devam ettirmektedirler. Bu nedenle mitos eleştirmenleri, edebî eserlerin özüne varmak için, onların içine kaynaşmış mitosları araştırmanın ve onları yaratan evrensel hayal gücünü anlamaya çalışmanın gerekliliğinde birleşirler ki bunun yolu da mitosları arketiplerin simgesel biçimleri ve ortak bilinçdışının kendisine özgü bir dili olarak tanımlayan Jung’un arketipel sembolizminden … |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Diğer hakemli ulusal dergilerde yayınlanan tam makale |
| Dergi Adı | ada Edebiyat- Kültür Dergisi |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 01-2005 |
| Sayı | 5 |
| Sayfalar | 96 / 101 |
