| Adi fiğ (Vicia sativa L.), çok önemli bir baklagil yem bitkisi olmakla birlikte tohum kabuğunda karşılaşılan sertlik nedeniyle dormansi problemi görülmektedir. Şimdiye kadar, adi fiğ tohumlarında görülen bu dormansinin kırılmasına yönelik çalışmalar oldukça sınırlı kalmıştır. Bu araştırmada, laboratuvar koşulları altında yaygın fiğ tohumlarına uygulanan ultrasonik ön uygulamalarının çimlenme ve bununla birlikte ilk fide gelişimi üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Ultrasonik ön uygulaması (UÖU) adi fiğ tohumlarına sırasıyla 0 -kontrol-, 10, 20, 30 ve 40 dakika buyunca 47 kH frekansında uygulanmıştır. Deneme 4 tekerrürlü olarak tamamen tesadüf blokları deneme desenine göre dizayn edilmiştir. Araştırmada, çimlenme yüzdesi (ÇY-%-), ortalama çimlenme süresi (OÇS-gün-), çimlenme hızı indeksi (ÇHİ-%-), sürgün ve kök uzunlukları (SU ve KU-cm-), kök-sürgün oranı (K/S-%-), sürgün ve kök taze ağırlıkları (STA ve KTA-mg bitki başına-), sürgün ve kök kuru ağırlıkları (SKA ve KKA-mg bitki başına-), sürgün ve kök kuru maddeleri (SKM ve KKM-%-), kök/gövde kuru madde oranı (K/S KM-%-), sürgün ve kök su içerikleri (SSİ ve KSİ-%-) ve fide güç indeksi (FGİ) parametreleri ölçülmüştür. Araştırma sonucunda, ultrasonik ön uygulamalarının çimlenme parametreleri (ÇY, OÇS ve ÇHİ) üzerine istatistiki açıdan önemli (P≤0.05) etkilerinin olduğu belirlenmiştir. UÖU10 ve UÖU40 uygulamalarının ÇY’yi %11.11 oranında artırdığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte, UÖU30 uygulaması OÇS’yi %15.81 kısalttığı, ÇHİ’yi ve SU’yu sırasıyla %100,00 ve %34,65 oranlarında artırdığı belirlenmiştir. Ayrıca, ultrasonik ön uygulamalarının büyüme parametreleri (KU, SU, K/S oranı, STA, KTA, SKA, KKA, SKM, KKM ve FGİ) üzerine de istatistiki açıdan önemli etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Kontrol grubu ile kıyaslandığında, KU, K/S oranı, STA ve KTA parametre değerlerinde sırasıyla %42.95, %51,35, %17,75 ve %21,00 oranlarında bir artış UÖU10 uygulamasından elde edilmiştir. İlave olarak UÖU40 uygulaması KKA, SKM, KKM değerlerinde sırasıyla %51.51, %33.83 ve %33.87 oranlarında artışa neden olmuştur. FGİ’de ise en yüsek artış %30.56 ile UÖU30 uygulamasında kayıt edilmiştir. Sonuç olarak bu araştırmanın verileri, ultrasonik teknolojisinin adi fiğin tohumlarındaki dormasinin kırılmasında ve bununla birlikte ilk fide gelişimi üzerine olumlu yönde etkisinin olduğunu göstermiştir. |
Prof. Dr. Ramazan BEYAZ
Abdullah Beyaz
Özgün Makale
