| Önemli bir gıda ve sanayi ürünü olan buğday, dünyada yaygın bir şekilde yetiştirilen bitkilerden biridir. Bitki verimliliğini artırmak için çevre dostu alternatif yöntemlere ihtiyaç vardır. Bitki büyümesini teşvik eden rizobakteriler (PGPR), bitki köklerini aktif olarak kolonize ederek bitki büyümesini ve üretimini doğrudan veya dolaylı bir şekilde destekler. Bu çalışmada, Mayıs 2019'da Türkiye'de Kırşehir'in 6 ilçesinde (Akpınar, Boztepe, Kaman, Mucur, Akçakent, Çiçekdağı) buğday tarlalarının rizosferik toprak örneklerinden 49 izolat elde edilmiş ve izolatların biyokimyasal ve MALDI-TOF kütle spektrometrisi yöntemiyle teşhisleri yapılmıştır. MALDI-TOF MS sonuçlarına göre 14 farklı cinse ait 49 izolat tanımlanmıştır. 49 izolat içerisinde ilk üç sırada Bacillus, Pseudomonas ve Pseudarthrobacter cinsleri yer almaktadır. Bu izolatların bitki büyümesini teşvik edici özellikleri (inorganik fosfat çözünürlüğü, siderofor üretimi, azot fiksasyonu, HCN (Hydrogen cyanide) üretimi, IAA (Indole-3-acetic acid) üretimi) tarandı. 49 izolattan 4'ünün (MH-50-6, MH-50-7, MH-60-1, and MH-60-3) inorganik fosfatı çözdüğü, 13'ünün (MH-28-1, MH-34-3, MH-34-8, MH-39-1, MH-39-3, MH-39-7, MH-50-8, MH-55-3, MH-55-7, MH-55-9, MH-60-1, MH-60-3, MH-60-5) azot fiksasyonu yaptığı, 9'unun (MH-34-5, MH-34-8, MH-39-5, MH-50-6, MH-50-7, MH-50-8, MH-55-6, MH-60-1, MH-60-3) siderofor ürettiği, 8'inin (MH-28-1, MH-34-2, MH-34-4, MH-34-5, MH-39-1, MH-55-3, MH-60-2, MH-60-5) HCN ürettiği, 4'ünün (MH-34-8, MH-50-4, MH-50-8, MH-55-9) ise IAA ürettiği belirlendi. Sonuç olarak, yerli PGPR (Pseudarthrobacter oxydans MH-34-8, Pseudomonas jessenii MH-50-8, Arthrobacter crystallopoietes MH-60-1, Aromatoleum evansii MH-60-3) izolatları en az 3 bitki büyümesini teşvik edici özellikleri bakımından pozitif sonuçlar vermiştir. Bu çalışma, Kırşehir'de (Türkiye) buğdaydan izole edilen büyümeyi teşvik eden bitkiler üzerine yapılan ilk çalışmadır. Bu çalışma, bölgede yayılış gösteren yerel bakteri türleri ile etkili mikrobiyal gübre hazırlanmasına ve yerel kültür koleksiyonlarının varlığına ışık tutacaktır. |
Murat Guler
Prof. Dr. Hatice ÖĞÜTCÜ
