img
img
Architectural Investigation and Material Characterization of Byzantine Brick Masonry Church: A Case Study of the Üç Ayak Church       
Yazarlar (2)
Arş. Gör. Merve BAŞGÜL YILAN Arş. Gör. Merve BAŞGÜL YILAN
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Şerife Özata
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Devamını Göster
Özet
Kırşehir’de bulunan çifte planlı tarihî Üç Ayak Kilisesi, Orta-Bizans mimarisinin nadir bir örneğidir. Bu kilisede gizli tuğla tekniği ve çift katmanlı kireç harcı uygulaması içeren yapıya özgü duvar yapım teknikleri bulunmaktadır. Bu çalışmada, Üç Ayak Kilisesi'nin öneminin açığa çıkartılması ve malzemelerinin karakterizasyonu yoluyla yapının gelecek nesiller için korunmasının kolaylaştırılması amaçlanmaktadır. Çalışmada ilk olarak, 11. yüzyılda inşa edilen yapının mimari özellikleri ele alınmıştır. Mimari araştırma yapılarak yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan, korunması gereken ve önemli bir kültürel miras eseri olan Bizans anıtsal yapısının ayırt edici özellikleri kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Araştırmada, yapının dikkat çekici özelliklerinin yanı sıra, yapıdaki değişiklikler, malzeme, yapım tekniği ve benzer plan tipolojisine sahip yapıların karşılaştırılması gibi konular ele alınmış, bu özellikler yapı üzerinde yapılan çalışmaların derlenmesi ve yerinde yapılan gözlemlerden elde edilen veriler ile açıklanmıştır. Sonrasında, mimari araştırmanın yanı sıra kiliseye ait harç ve tuğla özelliklerini keşfetmek için mekanik ve kimyasal analizler kullanılmıştır. Harçlar ortalama 3.6 MPa basınç dayanımı gösterirken hidrolik olma potansiyelini de kısıtlamaktadır. Tuğlaların ortalama 9.8 MPa olan basınç dayanımı değeri literatürdeki Bizans tuğla çalışmalarıyla uyumludur. XRD ile tuğlaların pişirme aralığı 850-900°C olarak belirlenmiştir. SEM-EDS ile heterojen yapıyı teyit eden camsı fazların olmadığı doğrulanmıştır. Bulgular, özellikle restorasyon çalışmalarında malzeme seçimi için rehberlik sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Brick Masonry | Byzantine Architecture | Endangered Heritage | Material Characterization | Twin Church | Üç Ayak Church
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü ESCI dergilerinde yayınlanan tam makale
Dergi Adı Art-Sanat
Dergi ISSN 2148-3582 Wos Dergi Scopus Dergi
Dergi Tarandığı Indeksler ESCI
Makale Dili İngilizce
Basım Tarihi 01-2025
Cilt No 23
Sayı 23
Sayfalar 79 / 101
Doi Numarası 10.26650/artsanat.2025.23.0005
Makale Linki https://doi.org/10.26650/artsanat.2025.23.0005