| Yazarlar (1) |
Prof. Dr. Bengül BOLAT
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Ağrı İsyanları, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e var olan ve etnik temelli Kürdistan teşkilini hedefleyen bir hayalin ürünüdür. Bu hayal Osmanlı Devleti’nin yok sayıldığı Sevr Antlaşmasında gündeme getirilmiştir. Nitekim İtilaf Devletlerinin amacı Anadolu’yu parçalamak olduğundan, bu hedefe varmak için, Anadolu insanını Türk-Kürt ayrımı içerisine sokarak sözde Bağımsız bir Kürdistan’ın önünü açma yoluna girmişlerdir. Bölge halkı, tüm zamanlarda çoğunlukla bu oyuna gelmemiştir. Ancak azınlıkta olsa birtakım aşiretler ile farklı sebeplerden Cumhuriyet düşmanlığı olan çevreler, zaman zaman Ermeniler ve diğer Türkiye Cumhuriyeti karşıtı ülkelerden destek alarak ayaklanma yoluna gitmişlerdir. Bu nitelikteki 1924 Şeyh Sait İsyanının bastırılması sonrasında da Ağrı Dağı’na kaçan isyancılar, 1926-1930 yılları arasında Ağrı Ayaklanmalarını çıkarmışlardır. Dört yıl süren bu ayaklanmalar ancak 1930’daki sert bir askerî harekâtla bastırılabilmiştir. İsyanda etkili dış güçler İngiltere, Suriye ve İran ile Kürt-Ermeni dayanışmasıyla kurulan Hoybun Cemiyeti olmuştur. İsyanın bu kadar büyüyüp her geçen gün dış desteğini arttırdığı 1930 yılı içinde Türk Hükümeti tedbirlerini arttırarak sert bir askerî harekât yapmıştır. Ağrı Ayaklanması o dönem Türkiye’nin dış politikasının en önemli konusu olmuştur. Harekâtın seyri ile diğer devletlerle olan ilişkiler basında genişçe yer almıştır. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Uluslararası alan indekslerindeki dergilerde yayınlanan tam makale |
| Dergi Adı | Tarihin Peşinde |
| Dergi ISSN | 1308-5468 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | EBSCO |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 10-2020 |
| Sayı | 24 |
| Sayfalar | 1 / 22 |
| Makale Linki | https://www.tarihinpesinde.com/tr |
