| İnsanların ev dışında, bir yeme-içme işletmesi tarafından hazırlanan ve servis edilen yiyecek ve içecekleri, ücret ödeyerek tüketmeleri olarak tanımlanan dışarıda yemek yeme olgusunun (Özdemir, 2010) en önemli adreslerinden biri, restoranlardır. Restoran, Türk Dil Kurumu Sözlüğünde (2021),” lokanta” kavramı ile eş anlamlı olarak kabul edilen,“yemek pişirilip satılan yer, aşevi (mekân)” olarak tanımlanırken; farklı araştırmacılar tarafından (Cullen, 1994; Riley, 1994; Wood, 1994; Kivela, 1997; Johns ve Pine, 2002; Prescott ve ark., 2002; Park, 2004; Riley, 2005; Gustafsson ve ark., 2006; Lee ve ark., 2020) fizyolojik, kültürel, sosyal, psikolojik, ekonomik boyutları ile çalışmalara konu edilmiştir. Bingöl’e (2009) göre tarihsel süreç içerisinde “restoran” kelimesi, 16. yüzyılda ortaya çıkmış olup, o dönem “kaybolan enerjiyi geri kazandıran bol baharatlı bir yemek” için kullanılmıştır. Daha sonra, 18. yüzyılda, Brillat Savarin tarafından“çikolata, et suyu ve kırmızı et” karşılığında kullanıldığını; 19. yüzyıldan itibaren de “sadece güçlendirici yiyecekler satan dükkân-yer” olarak kullanıldığını ifade etmiştir. Günümüzde ise restoranlar, tüketicilerin ihtiyaçlarına göre şekillenen çevresel faktörler, ürünler ve hizmetlerle bezeli kompleks bir yapıda faaliyet yaygın ve güçlü bir olgudur. Albayrak (2014), bu olgunun gelişiminde tüketicilerin gelirlerinde meydana gelen artışın, artan iş yoğunluğunun, iş hayatındaki kadın sayısındaki artışların, zaman tasarrufunun, ekonomikliğin, yeni insanlar la tanışarak sosyalleşme arzusunun, aile/arkadaşlarla birlikte olma isteğinin, eğlenme, kolaylık, statü-prestij, yenilik arayışı ile evde yemek yapmaktan kaçınma gibi nedenlerin, insanların … |
Doç. Dr. Yener OĞAN
Mustafa Aksoy
