img
img
XIX. Yüzyılda Seyyahların Gözüyle Türkistan’daki Hastalıklar ve Tedavi Yöntemleri    
Yazarlar (2)
Dr. Öğr. Üyesi İlker TÜRKMEN Dr. Öğr. Üyesi İlker TÜRKMEN
Türkiye
Dr. Öğr. Üyesi Arif Hüdai KÖKEN Dr. Öğr. Üyesi Arif Hüdai KÖKEN
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Devamını Göster
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı yüzyıllar boyunca çeşitli Türk boylarına ev sahipliği yapan Türkistan coğrafyasında XIX. yüzyılda görülen hastalıkların ve tedavi yöntemlerinin seyyahların gözüyle nasıl görüldüğü ve değerlendirildiğini ortaya çıkarmaktır. Böylece yabancıların gözüyle Türkistan’ın döneme ait tıp ve sağlıkla ilgili durumu değerlendirilecektir. Yöntem: Çalışma literatür taraması ve değerlendirilmesi şeklinde tasarlanmıştır. Araştırma kapsamında bölgeye seyahat eden Batılı seyyahların seyahat notları ve konuyla ilgili ikincil kaynaklar incelenmiştir. Öncelikle birincil kaynaklar olan seyahatnamelerin basılı nüshalarına ulaşılmış, yabancı dilde olanların ilgili bölümleri Türkçeye çevrilmiştir. İkincil kaynaklar olarak fiziksel ve elektronik belgeler toplanmıştır. Zaman, mekân ve insan üçgeninde ele alınan konu kaynakların objektif bakış açısı ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Seyyahların gözüyle Türkistan’da döneme özgü olarak hastalıklar ve tedavi yöntemlerine dair bilgilere ulaşılmıştır. Bölge insanının uygulamalarını hangi metotlarla yaptığı, tedavi için neleri kullandığı, hangi bitkilerden şifa elde ettiği, salgın hastalıklarla mücadelenin nasıl yapıldığı sistematize edilmiş ve tartışılmıştır. Sonuç: Bilimsel açıdan geri kalan Türkistan coğrafyasında XIX. yüzyıla gelindiğinde halk sağlığını etkileyen hastalıklarla mücadele olumsuz sonuçlarla kendini göstermiştir. Bölgeye giden seyyahların notlarına göre Türkistan’da kadercilik hakimdi. İyileşmek için dini ritüellerin yapılması gerekiyordu. Bunun yanında tıbbi uygulamalar sınırlı olup geleneksel tedavi yöntemleriyle birlikte, bitkisel/bitkisel olmayan ilaçlar şifa elde etmek için kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi
Dergi ISSN 1309-8004
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 01-2025
Cilt No 15
Sayı 1
Sayfalar 131 / 139
Doi Numarası 10.31020/mutftd.1540013
Makale Linki https://dergipark.org.tr/tr/pub/mutftd/issue/90229/1540013
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
XIX. Yüzyılda Seyyahların Gözüyle Türkistan’daki Hastalıklar ve Tedavi Yöntemleri

Paylaş