Yazarlar (2) |
Doç. Dr. Nail KARAGÖZ
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
Ulanbek Kalmurza Uulu
Türkiye |
Özet |
Bu makalenin konusu Necmüddîn ez-Zâhidî’nin (ö. 658/1260) er-Risâletü’n-Nâsıriyye adlı kitabında nübüvvetin ispatına yönelik olarak kullandığı delillerdir. Amacımız söz konusu delillerin karakteristik özelliklerinin değerlendirilmesi ve güncel yönünün tespitidir. Zâhidî, bu kitapta peygamberlik kurumuna karşı çıkan gruplara cevaplar verirken özellikle nübüvvetin muʿcize ile ispatına ve bu ispatın sonraki zamanlara aktarımına büyük önem vermiştir. Bu grupların nübüvvet kurumuna karşı çıkma noktaları arasında insanları sorumlu tutmanın kötülüğü, gereksizliği, aklın ve bilge insanların peygamberlere gerek bırakmadığı, muʿcizelerin geçersizliği gibi konular sayılabilir. Zâhidî bunların her birini ayrı ayrı ele alarak bunlara kendi bakış açısından deliller getirmiştir. O İslamî ilimler sahasının birçok ilim dalında eserler kaleme almıştır. Kelam başta olmak üzere fıkıh, usulü fıkıh, fezâil ve miras konularındaki telifleri ile meşhur olmuştur. Bu eserlerinde Ebû Ali el-Cübbâî (ö. 303/916), Ebû Haşim el-Cübbâî (ö. 321/933), Kādî Abdülcebbâr (ö. 415/1025), Zemahşerî (ö. 538/1144), Cüşemî (ö. 494/1101) ve Mutarrizî (ö. 610/1213) gibi alimlerden çokça alıntı yapmıştır. Zâhidî, nübüvvetin en önemli delilinin mûcize olduğuna inanmaktadır. Ona göre sürekli mûcize olan Kur’ân, benzeri getirilemeyen, ebedi bir mûcizedir. Kur’ân'ın mûcize oluşu, Arap edebiyatının en üst seviyesini aşan belâgati ve fesâhati ile ispatlanır. Kur’ân’da kullanılan kelimeler, üslubu ve metin yapısı, onu diğer edebi eserlerden ayıran ve taklit edilemez kılan bir muʿcizedir. Bu yönleriyle Kur’ân, geçmişte yaptığı gibi günümüzde de herkese meydan okumaya devam etmektedir. Hz. Muhammed’in bize âhâd haberlerle gelen bazı şahsi ve ahlâki özelliklerini de Zâhidî’nin mûcize kapsamında görmesi onun âhâd yolla gelen haberlerin kabulündeki esnekliğini göstermektedir. Öte yandan Zâhidî’nin nübüvvetin ispatında öne çıkardığı Hz. Muhammed’in güzel ahlâkıyla ilgili hususlar, ahlâkî değerlerle nübüvvet kurumunun ilişkilendirilmesi açısından dikkate alınmalıdır. Çalışmamızda Zâhidî’nin nübüvvet kurumunu ispat esnasında kullandığı deliller literatür taraması, karşılaştırma, tümevarım metotlarıyla ele alınmış, konu er-Risâletü’n-Nâsıriyye eseri ile sınırlı tutulmuştur. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | ESCI dergilerinde yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Kocatepe İslami İlimler Dergisi |
Dergi ISSN | 2757-8399 |
Dergi Tarandığı Indeksler | ESCI |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 12-2024 |
Cilt No | 7 |
Sayı | 2 |
Sayfalar | 688 / 708 |
Doi Numarası | 10.52637/kiid.1523758 |
Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/pub/kiid/issue/88516/1523758 |