| Yazarlar (4) |
Dr. Öğr. Üyesi Kübra Tuğçe KALKAN
Türkiye |
Betül Yalçın
Türkiye |
|
Özge Cengiz Mat
Türkiye |
|
Arzu Hanım Yay
Erciyes Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Amaç: Metotreksat (MTX) kanser olgularının önde gelen kemotörapatiklerinden biridir. Bu ilaç özellikle testis ve ovaryum üzerinde gonadotoksik bir etkiye sahiptir. Çalışmamızın amacı MTX kullanımına bağlı testis ve ovaryum dokusunda oluşabilecek olası hasarı histopatolojik ve immünohistokimyasal analizlerle araştırmaktır. Yöntemler: Çalışmamız için 24 adet Wistar albino erkek ve dişi sıçanlar kullanıldı. Bu sıçanlar 4 farklı gruba ayrıldı. Bu gruplar; kontrol erkek, MTX erkek, kontrol dişi ve MTX dişi olarak isimlendirildi. MTX uygulanan erkek ve dişi grubuna 20 mg/kg MTX, tek doz ve intraperitoneal olarak uygulandı. Genel anestezi altında sakrifiye edilen sıçanların testis ve ovaryumları alınarak histopatolojik analizler için kullanıldı. Ayrıca her iki dokuda da kök hücre faktörü (SCF), rapamisinin mekanistik hedefi (mTOR) ve SIRT-1 immünoreaktivite yoğunluğu immünohistokimya ile değerlendirildi. Bulgular: MTX grubunda testis seminifer tübülünde analizlenen Johnsen testis biyopsisi skoru kontrol grubuna kıyasla istatistiksel anlamda azalış gösterdi (p<0,001). Ovaryumda ise MTX tedavisi kontrol grubuna nazaran gözle görülür bir hasar meydana getirdi. Bu grupta foliküler dejenerasyon (p<0,05), damar konjesyonu (p<0,01) ve fibrozis (p<0,001) belirlendi. Hem testis hem de ovaryumda SCF immünoreaktivite yoğunluğu MTX grubunda azalma gösterdi (p<0,05). Ayrıca otofaji ile ilişkili belirteçlerden mTOR kontrol grubuna nazaran MTX gruplarında testis (p<0,05) ve ovaryumda (p<0,001) anlamlı bir şekilde azaldı. SIRT-1 yoğunluğu ise mTOR belirtecinin aksine hasar grubuda testis (p<0,001) ve ovaryumda (p<0,01) anlamlı bir artış gösterdi. Sonuçlar: Sonuç olarak, araştırmamızda MTX’in testis ve yumurtalık üzerindeki olası olumsuz etkilerini değerlendirmek adına histopatolojik ve immünohistokimyasal analizler gerçekleştirdik. Ve analizlerimiz MTX tedavisinin gonadlar üzerinde kayda değer bir hasar oluşturduğunu bize gösterdi. Testis ve yumurtalık üzerindeki bu hasarın azaltılması veya tamamen ortadan kaldırılması adına antioksidan içeriklerinin kullanımı oldukça önemli bir alternatif olacaktır. |
| Anahtar Kelimeler |
| Methotrexate | chemotherapy | testis | ovary |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | ESCI dergilerinde yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Medeniyet Medical Journal |
| Dergi ISSN | 2149-2042 Wos Dergi Scopus Dergi |
| Dergi Tarandığı Indeksler | ESCI |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 12-2024 |
| Cilt No | 39 |
| Sayı | 4 |
| Sayfalar | 283 / 292 |
| Doi Numarası | 10.4274/MMJ.galenos.2024.04932 |
| Makale Linki | https://doi.org/10.4274/mmj.galenos.2024.04932 |
| Atıf Sayıları | |
| WoS | 2 |
| Google Scholar | 2 |
