img
Cumhuriyet’in Erken Dönem Dış Siyasa Uygulamalarında Gözlemlenen Kısıtlayıcı ve Kolaylaştırıcı Faktörler: Sistem, Devlet ve Birey Düzeylerinde Analiz    
Yazarlar
Dr. Öğr. Üyesi Baybars ÖĞÜN
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Özet
Bu çalışma, Cumhuriyet’in erken döneminde Türkiye’nin dış siyasasını incelemektedir. Çalışmanın araştırma sorusu, iki dünya savaşı arası dönemdeki Türk dış siyasa uygulamalarını etkileyen faktörlerin neler olduğuna yöneliktir. Çalışmanın alt araştırma sorusu ise dış siyasa uygulamalarına hangi faktörlerin kısıtlayıcı ve hangi faktörlerinse kolaylaştırıcı etki yaptığını sorgular. Dış siyasanın tasarlanması veya karar alma süreçleri ile uygulama aşaması ayrımı yapılarak sadece uygulamalara odaklanılacaktır. Dış siyasa kararlarının nasıl ve hangi süreçlerde alındığıyla ilgilenilmemektedir. Bunun yanında Türkçe literatürde üzerinde ayrıntılı olarak durulmayan, kısıtlayıcı ve kolaylaştırıcı faktörler ayrımına gidilecektir. Makalede analitik-açıklayıcı metodoloji kapsamında, uluslararası politika çalışmalarında başvurulan klasik analiz düzeyleri kullanılacaktır. Sistem düzeyinde uluslararası politik sistemdeki çok kutuplu güçler dengesi ve Büyük Güçler’e coğrafi yakınlık; devlet düzeyinde Türkiye’nin siyasi, toplumsal ve ekonomik koşulları; birey düzeyinde ise Cumhuriyet’in erken döneminin “tek adamı” olan Mustafa Kemal Atatürk’ün liderlik özellikleri ve dış siyasaya yaklaşımı ele alınacaktır. Analiz düzeylerine göre çok sebepli bulgulara ulaşılmaktadır. İlgili dönem Türkiye’nin dış siyasa uygulamalarına sistem ve devlet düzeylerindeki faktörlerce kısıtlayıcı, buna karşılık sistem ve birey düzeylerindeki faktörlerce kolaylaştırıcı etkiler gözlemlenmektedir. Sistem düzeyi faktörlerin hem kısıtlayıcılık hem de kolaylaştırıcılık bağlamında daha belirleyici olduğu bulgusuna ulaşılmaktadır. Devlet düzeyi faktörlerin dış siyasa uygulamalarına yönelik kısıtlayıcı baskıyı artırmasına rağmen, birey düzeyi faktörlerin ise bu baskıyı belli ölçüde ortadan kaldırdığı sonucuna varılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Erken dönem Cumhuriyet,Türk dıĢ siyasası,analiz düzeyleri,kısıtlayıcı faktörler,kolaylaĢtırıcı faktörler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Dergi ISSN 1302-1265
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 11-2023
Cilt No 25
Sayfalar 218 / 235
Doi Numarası 10.32709/akusosbil.1328138
Makale Linki https://dergipark.org.tr/tr/pub/akusosbil/issue/80972/1328138