| Yazarlar |
Arş. Gör. Derya KARATAŞ
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Şairin şiirdeki ustalığını ortaya koyması açısından söz sanatlarının ve dil kullanımının önemli bir işlevi vardır. Geçmişten günümüze şiirlerde sıklıkla kullanılan yineleme ahengi sağlayan unsurların başında gelir. Anlatımı kuvvetlendirme, ifadeye açıklık getirme, okurun dikkatini çekme gibi amaçlarla bir sözcüğün, sözcük grubunun, ekin veya anlam açısından aralarında bir bağ bulunan farklı sözcüklerin tekrarlanması olarak niteleyebileceğimiz bu sanat, klasik edebiyat incelemelerinde tekrîr olarak adlandırılır. Modern dilbilim alanlarından deyiş bilim açısından da incelenmeye açık olan bu söz sanatı, deyiş bilimin koşutluk, önceleme ve sapma ile birlikte dört ana yöntemini oluşturur. Dili ve edebiyatı bir araya getiren deyiş bilim özellikle şiir çözümlemelerinde uygulanır. Türk şiirinin en önemli temsilcilerinden biri olan Yunus Emre sade bir Türkçe kullanmasının yanında şiirlerinde pek çok söz sanatına yer verir. Onun şiirlerinin müzikalitesini oluşturan başlıca unsurlardan biri ise yinelemelerdir. Bu çalışmada yineleme kavramına genel olarak değinildikten sonra Yunus Emre'nin divanında yer alan şiirlerindeki yinelemeler, deyiş bilimin içinde yer alan ses bilgisel, biçim birimsel, söz dizimsel, anlam bilimsel, metinsel yinelemelere göre tasnif edilmiştir. Araştırmanın sonunda Yunus Emre divanında yer alan dört yüz on yedi şiirin hepsinde yineleme sanatına yer verildiği, yineleme türleri arasından en çok ses bilgisel yinelemenin kullanıldığı tespit edilmiştir. Şairin şiirlerinde ses bilgisel, biçim birimsel, söz dizimsel yinelemeleri sıklıkla kullanması şiirlerinin ahengini sağlamış, üslubunun temel yapısını oluşturmuştur. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Afyon Kocatepe Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi |
| Dergi ISSN | 1302-1265 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 10-2021 |
| Doi Numarası | 10.32709/akusosbil.989371 |
| Makale Linki | http://dx.doi.org/10.32709/akusosbil.989371 |
