Yazarlar |
Bengül BOLAT
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Dünyadaki diğer tüm toplumlarda olduğu gibi Türkler de tarihleri boyunca geçirdikleri siyasi evrelere, gelenekleri, yaşayış biçimleri, inançları ve coğrafik faktörlere bağlı olarak anma, kutlama, bayram gibi etkinlikleri yapmışlar ve bunların büyük bir kısmını gelecek nesillere aktararak devam ettirmişlerdir. İlk vatanları olan Orta Asya’da temellendirdikleri kültürel hayatlarını, Anadolu’ya göç ve İslamiyet’e geçiş ile yeni kültürel değerlerle zenginleştirmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu’nu döneminde, imparatorluğun gerektirdiği birçok tören ve ritüelleri de uygulamaya başlamışlardır. Batı’daki gelişmelere paralel olarak, Fransız Devrimi sonrası dünyada hızla etkili olmaya başlayan Ulusçuluğun gerektirdiği sembol ve törensel etkinlikler, ilk etapta Osmanlıcılık üzerinde kurgulanmıştır. Ancak II. Meşrutiyet döneminden itibaren, Osmanlıcılığın iflas etmesi ve imparatorluğun iyice dağılması ile Türkçülük ön plana çıkmıştır. Dönemin yöneticileri, Türk milliyetçiliğinin gelişmesine yönelik birtakım uygulamalar içinde bir süreden beri Batıda yaygınlaşan ve milliyetçiliği güçlendiren, “Milli Bayram” günü ilan etmeyi örnek almışlardır. Bu bağlamda Meşrutiyet’in ilan edildiği gün tarihimizde ilk milli bayram olarak kutlanmaya başlamış, bugünün dışında Osmanlı Devleti’nin Kuruluş günü ile idman, işçi ve çocuklar bayramları gibi kutlamalar da yapılmıştır. Cumhuriyet döneminde ise TBMM’nin açıldığı günün henüz Millî Mücadele devam ederken bayram ilan edilmesi ile başlayan bu uygulama, Cumhuriyet’in ilanının konsolosluklar aracılığı ile uluslararası “milli bayram “olarak kutlanmaya başlaması ile devam etmiştir. Millî Mücadele dönemi içinde önemli günler olan, Atatürk’ün Samsun’a çıkış günü, Büyük Taarruzun kazanıldığı gün ve TBMM’nin açıldığı günün aynı zamanda çocuk Bayramı olarak kutlanması da diğer ulusal bayram günleri olarak belirlenmiş ve günümüze kadar devam ettirilmiştir. Çalışmaya konu edinen Cumhuriyet Bayramı kutlamaları 1925’te resmi olarak başlamış, 10. Yıl, 50. Yıl ve 75. Yıl kutlamaları diğerlerinden daha fazla özenli ve ayrıntılı olmuştur. Özellikle 10. Yıl kutlamaları en kalıcı olanıdır. Kutlamalar ilkinden başlayarak genellikle birbirine benzer törenlerle devam ederken, her bir dönemin özelliği, dönemin politik olayları, iç ve dış siyasetteki konular ve tartışmaların bayram kutlamalara önemli bir etkisi olduğu görülmektedir. Özellikle çok partili siyasi hayata geçiş ile başlayan süreçte, Türkiye’nin milli bayramının iktidar ve muhalefet arasındaki çekişmelerin gölgesinde kaldığı görülmektedir. Ayrıca terör olayları, ekonomik sıkıntılar gibi faktörler de Milli Bayram coşkusunu ve katılımını olumsuz yönde etkileyen önemli sebepler olmuştur. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Avrasya Uluslararası Araştırma Dergisi 2023, Özel Sayı-Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye. |
Dergi ISSN | 2147-2610 |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 10-2023 |
Sayfalar | 284 / 306 |
Doi Numarası | 10.33692/avrasyad.1355580 |
Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/pub/avrasyad/issue/80667/1355580 |