img
İlkokul Sosyal Bilgiler Ders Kitabının Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelenmesi      
Yazarlar
Kadir Sönmez
Prof. Dr. Yurdal DİKMENLİ
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Özet
Toplumsallaşma sürecinde bireylerde cinsiyet rolleri önemli olup, bu rollerin oluşmasında okulun ve ders kitaplarının önemi büyüktür. Okul, kültürel ve toplumsal değerlerin aktarıldığı ve tekrar üretildiği ana mekân olarak, toplumsal cinsiyet kimliklerinin de olgunlaştırıldığı bir kurum durumundadır. Toplumsal cinsiyet rollerinin, ilkokul düzeyinde okutulan ve içerik olarak hayatla iç içe olan Sosyal Bilgiler ve Hayat Bilgisi gibi iki önemli ders ve bu derslerde okutulan ders kitapları aracılığı ile yeni nesillere, doğru aktarımının sağlanması oldukça önemlidir. Çalışmanın amacı 2019-2020 eğitim öğretim yılında ilkokul dördüncü sınıfta Sosyal Bilgiler ders kitabının toplumsal cinsiyet açısından değerlendirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda 4. sınıf sosyal bilgiler ders kitabındaki metin ve görsellerde; bireylerle özdeşleştirilen nesne ve renklerin, bireylere çizilen davranış kalıpları ve aile içi rollerin, bireylerin meslek seçimlerinin, bireylerin kişisel uğraşı ve eylemlerinin toplumsal cinsiyet açısından değişkenlik gösterme durumlarına; bireylerin toplumun cinsiyetlere bakış açısına göre etken veya edilgen olma durumlarına; dil içinde toplumsal cinsiyetin farklı değişkenlerine göre şekillenmiş olan kalıplaşmış ifadelerin yer alma durumlarına cevap aranmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi kullanılmıştır. Çalışma boyunca taranan kaynaklardan elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Çalışma sonunda inceleme kapsamında yer alan ders kitabındaki cinsiyet söylemlerinin kullanılış şekli ve toplumsal cinsiyet rollerinin sunuluşunun genel anlamda duyarlılıkla hazırlandığı fakat bu duyarlılık seviyesinin yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
doküman incelemesi,İlkokul,toplumsal cinsiyet,içerik analiz,sosyal bilgiler ders kitabı
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Diğer hakemli uluslarası dergilerde yayımlanan tam makale
Dergi Adı Cumhuriyet International Journal of Education
Dergi ISSN 2147-1606
Dergi Tarandığı Indeksler Education Full Text (H. W. Wilson) Database Covarage List
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 03-2021
Cilt No 10
Sayı 1
Sayfalar 434 / 458
Doi Numarası 10.30703/cije.732000
Makale Linki http://dx.doi.org/10.30703/cije.732000
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
TRDizin 8
Google Scholar 23
İlkokul Sosyal Bilgiler Ders Kitabının Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelenmesi

Paylaş