| Problem Durumu: Okullarda liderliùin eksikliùi ile ilgili küresel kayg×lar, okul liderlerinin Yetenek Yönetimi (YY) becerilerinin geliütirilmesi ihtiyac×n× ortaya ç×karm×üt×r. Okulda yetenekli çal×üanlar×n belirlenmesi, okula çekilmesi, geliütirilmesi ve elde tutulmas× rekabetin ve farkl×l×ù×n ön plana ç×kt×ù× eùitim alan×nda özellikle liderlerin YY becerilerinin geliütirilmesini zorunlu k×lm×üt×r. Okullar×n nitelikli çal×üanlar× (öùretmenleri ve yöneticileri) çekme, uygun pozisyonda kullanma, geliütirme, elde tutma ve yedekleme yeteneùi, okul toplumu geleceùe doùru ilerlerken önemli bir liderlik sorun alan× olarak görülmektedir. Örgütsel baùl×l×k ve okul yöneticilerininin liderlik yaklaü×mlar× (dönüüümcü, öùretim liderliùi vb.) ile ilgili farkl× deùiükenler baùlam×nda yap×lan araüt×rmalar×n sonuçlar× irdelendiùinde okul yöneticilerinin çeüitli liderlik davran×ülar× sergilemeleri ile öùretmenlerin örgütsel baùl×l×ù× aras×nda farkl× iliükiler bulunmuütur. Bu baùlamda araüt×rman×n problemini okul yöneticilerinin sergilediùi YY liderlik davran×ülar×n×n öùretmenler taraf×ndan nas×l alg×land×ù×n×n belirlenmesi ve bu davran×ülar×n öùretmenlerin örgütsel baùl×l×ù× ile iliükili olup olmad×ù×n×n ortaya konulmas× oluüturmaktad×r. Araüt×rman×n Amac×: Bu araüt×rman×n amac×; Anadolu lisesi öùretmenlerinin alg×lad×klar× okul yöneticilerinin YY liderliùi ile örgütsel baùl×l×ù× aras×ndaki ilis?kiyi belirleyerek, o?rgu?tsel baùl×l×ù×n alg×lanan YY liderliùi taraf×ndan yordanma derecesini ortaya koymakt×r. Bu amac?la as?ag?×daki sorulara yan×t aranm×üt×r: 1. Öùretmenlerin okul yöneticilerinin YY liderliùi ile örgütsel baùl×l×k düzeyleri alg×lar× aras×nda anlaml× bir iliüki var m×d×r? 2. Öùretmenlerin okul yöneticilerinin YY liderliùi (kiüisel nitelikler, stratejik yetenek, baükalar×yla birlikte çal×üma, deùerler boyutlar×) alg×lar× örgütsel baùl×l×ù×n boyutlar×n×n (duygusal, devam ve normatif) anlaml× bir yorday×c×s× m×d×r? Araüt×rman×n Yöntemi: Öùretmenlerin alg×lad×klar× okul yöneticilerinin YY liderliùi ile örgütsel baùl×l×k aras×ndaki iliükinin incelendiùi bu çal×üma, ilis?kisel tarama modelinde betimsel bir aras?t×rmad×r. Araüt×rmada okul yöneticilerinin YY liderlik düzeylerini belirleyebilmek için Davies ve Davies taraf×ndan geliütirilen "Yetenek Yönetimi Liderlik Ölçeùi (YYLÖ)" ve öùretmenlerin örgütsel baùl×l×k (ÖB) düzeylerini belirleyebilmek için ise Meyer ve Allen taraf×ndan geliütirilen "ÖB Ölçeùi" kullan×lm×üt×r. Verilerin analizi için Pearson korelasyon katsay×s× ve çoklu dog?rusal regresyon analizi kullan×lm×s?t×r. Araüt×rman×n örneklemini Ankara ili Büyüküehir Belediyesine baùl× metropol ilçelerde yeralan Anadolu liselerinden sec?kisiz olarak belirlenen 16 Anadolu lisesinde görev yapan 402 öùretmen oluüturmaktad×r. Araüt×rman×n Bulgular×: Veriler analiz edildiùinde, YY liderliùi ile ÖB aras×nda pozitif yönde, yüksek düzeyde ve anlaml× bir iliükinin olduùu görülmektedir (r=0.80, p<.01). Öùretmenlerin duygusal baùl×l×ù× ile YY liderliùi boyutlar×ndan baükalar×yla birlikte çal×üma (r = .93, p < .01), deùerler (r = .91, p < .01) ve kiüisel nitelikler (r =.83, p < .01) aras×nda pozitif yüksek düzeyde iliükiler bulunurken, duygusal baùl×l×k ile stratejik yetenek (r = .51, p < .01) aras×nda ise pozitif yönde ve orta düzeyde anlaml× bir iliüki bulunmuütur. Devam baùl×l×ù× ile stratejik yetenek boyutu aras×nda pozitif yönde ve orta düzeyde anlaml× bir iliükinin olduùu görülmektedir (r = .33, p < .01). Devam baùl×l×ù× ile kiüisel nitelikler (r =.16, p < .01), deùerler (r =.17, p < .01) ve baükalar×yla birlikte çal×üma (r =.22, p < .01) boyutlar× aras×nda ise pozitif yönde ve düüük düzeyde anlaml× bir iliüki bulunmuütur. Normatif baùl×l×k ile stratejik yetenek boyutu aras×nda pozitif yönde yüksek düzeyde anlaml× bir iliüki bulunmuütur (r = .88, p < .01). Normatif baùl×l×k ile kiüisel nitelikler (r =.53, p < .01), deùerler (r =.48, p < .01) ve baükalar×yla birlikte çal×üma (r =.47, p < .01) boyutlar× aras×nda ise pozitif yönde ve orta düzeyde anlaml× bir iliüki bulunmuütur. YY liderliùinin kiüisel nitelikler, stratejik yetenek, baükalar×yla birlikte çal×üma ve deùerler boyutlar×n×n birlikte devam baùl×l×ù× ile anlaml× bir iliüki verdiùi görülmektedir (R = .35, p < .01). Bu yorday×c× deùiükenler, öùretmenlerin devam baùl×l×k alg×lar×ndaki toplam varyans×n yaklaü×k %12'sini aç×klamaktad×r. Stratejik yetenek (? = .33, p < .01) ve baükalar×yla birlikte çal×üma (? = .30, p< .05) boyutlar× devam baùl×l×ù×n× pozitif yönde ve anlaml× düzeyde yordamaktad×r. Kiüisel nitelikler (? = -.16, p > .05) ve deùerler (? = -.13, p > .05) boyutlar× ise devam baùl×l×ù×n×n anlaml× yorday×c×s× deùildir. YY liderliùinin kiüisel nitelikler, stratejik yetenek, baükalar×yla birlikte çal×üma ve deùerler boyutlar×n×n birlikte duygusal baùl×l×k ile anlaml× bir iliüki verdiùi görülmektedir (? = .95, p < .01). Bu yorday×c× deùiükenler, öùretmenlerin duygusal baùl×l×ù× alg×lar×ndaki toplam varyans×n yaklaü×k %90'×n× aç×klamaktad×r. Kiüisel nitelikler (? = .07, p < .05), baükalar×yla birlikte çal×üma (? = .58, p< .01) ve deùerler (? = .32, p< .01) boyutlar× duygusal baùl×l×ù× pozitif yönde ve anlaml× düzeyde yordamaktad×r. Stratejik yetenek (? = -.00, p > .05) boyutu ise, duygusal baùl×l×ù×n anlaml× yorday×c×s× deùildir. YY liderliùinin kiüisel nitelikler, stratejik yetenek, baükalar×yla birlikte çal×üma ve deùerler boyutlar×n×n birlikte normatif baùl×l×ù× ile anlaml× bir iliüki verdiùi görülmektedir (R = .89, p < .01). Bu yorday×c× deùiükenler, öùretmenlerin normatif baùl×l×k alg×lar×ndaki toplam varyans×n yaklaü×k %79'unu aç×klamaktad×r. Stratejik yetenek (? = .86, p < .01) normatif baùl×l×ù× pozitif yönde ve anlaml× düzeyde yordamaktad×r. Kiüisel nitelikler (? = .07, p > .05), baükalar×yla birlikte çal×üma (? = -.00, p > .05) ve deùerler (? = -.02, p > .05) boyutlar× devam baùl×l×ù×n×n anlaml× yorday×c×s× deùildir. YY liderliùinin kiüisel nitelikler, stratejik yetenek, baükalar×yla birlikte çal×üma ve deùerler boyutlar×n×n birlikte |
Prof. Dr. Tufan AYTAÇ
