img
Osmanlı Devleti’nde Avcı Kuşu Yetiştiriciliği /Bâzdârânlık (Batı Anadolu Örneği)   
Yazarlar
Mehmet İnbaşı
Erciyes Üniversitesi, Türkiye
Dr. Öğr. Üyesi Tahsin HAZIRBULAN
Munzur Üniversitesi, Türkiye
Özet
Bir geçim vesilesi olarak ortaya çıkan avcılık, insan merkezli medeniyetin gelişmesine paralel olarakdevlet ve hanedanlar için askerî bir talim, spor ve eğlence hâline dönüşmüştür. Bozkır geleneğine sahip olan Türkdevletlerinin ve topluluklarının sosyal ve kültürel hayatlarında ise avcılık ve av kültü, bir yaşam felsefesi olarakbüyük bir etkiye sahiptir. Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarından itibaren sultanlar, şehzadeler ve üst düzeybürokratlar kadim avcılık geleneğini sürdürmüştür. Klasik dönemde saray teşkilatında meydana gelen değişimler,avcılık kurumunu da etkilemiştir. Teşkilat; sarayın Bîrun kısmında “Şikâr Ağalığı” Enderun’da ise “Doğancıbaşı”öncülüğünde çakırcı, şahinci, atmacacı ve doğancı grupları hâlinde sultana en yakın bir yapıya erişmiştir. Taşrada,saray için avcı ve av kuşlarını besleyen kişiler bâzdârân olarak adlandırılmaktaydı. Taşra teşkilatı kendi içerisinde“Ser-Bâzdârân” öncülüğünde sayyâd, görençci, getürücü, tuzakçı, kümeci, yuvacı, tülekçi, yavrucu olarak ayrıbirimlerden oluşmaktaydı. Teşkilatın her bir üyesi beratla görevlendirilir ve hizmetleri karşılığında timar tasarrufederlerdi. Bunların yanında bir kısım bâzdârlar yapmış oldukları hizmet karşılığında örfî ve avarız türü vergilerden veseferlerden de muaf tutulurdu. İmparatorluk coğrafyasının genelinde verilmiş olan bâzdârân timarları için müstakilmufassal ve icmâl tahrir defterleri tutulmuştur. Bu defterlerde kaza, nahiye ve köylerde verilen bâzdârân timarları ilebu timarların kimler tarafından hangi göreve istinaden tasarruf edildikleri kaydedilmiştir. Bu çalışma, müstakil birbâzdârân tahririne ait defter parçasından hareketle Biga, Karesi, Saruhan, Karahisar-ı Sahib, Sultanönü, Menteşe,Kastamonu ve Hüdavendigâr’da bulunan bâzdârân timarları, bu timarların kimler tarafından tasarruf edildiği, hangiavcı kuşlarının olduğu tespit edilerek teşkilatın Batı Anadolu’daki yapılanmasının ortaya çıkarılması amacınıtaşımaktadır
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi
Dergi ISSN 2148-5704
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 11-2020
Cilt No 7
Sayı 19
Sayfalar 655 / 677
Doi Numarası 10.17822/omad.2020.175
Makale Linki http://www.osmanlimirasi.net/dergi//osmanli-devletinde-avci-kusu-yetistiriciligi-bazdaranlik-bati-anadolu-ornegi-ss-655-6772020114b5b202.pdf
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
TRDizin 2
Osmanlı Devleti’nde Avcı Kuşu Yetiştiriciliği /Bâzdârânlık (Batı Anadolu Örneği)

Paylaş