Yazarlar |
Doç. Dr. Sıddık BAYSAL
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Bu çalışma tefsir ilmi ile üslȗbu’l-Kur’an arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır. Bu ilişki, Kur’an’ın beyan vasfının tabii ve zaruri bir sonucudur. Çünkü Allah Kur’an’ı, ihtiva ettiği mana ve maksatların muhatapları tarafından anlaşılması ve hayata geçirilmesi için indirmiştir. Bu itibarla muhataplarının yeteneklerini ve birikimlerini dikkate almıştır. Zira ne tek başına belagat ilimlerinin sözlü/yazılı bir kelam/metin hakkındaki kuramsal açıklamaları ne de betimleyici ve değerlendirici nakiller, o metnin muhatapları tarafından gerektiği gibi anlaşılmasını sağlayamaz. Sağlıklı bir iletişim için dil ve belagat kadar fesâhat da gereklidir. Fesâhat, mütekellim ile muhatabın müşterek bir sosyal, kültürel, zihinsel ve duygusal zeminde buluşmasını gerektirmektedir. Mütekellimin kastı muhatabının zihninde ancak fasih olması, yani kullandığı dilin açık ve anlaşılır olması halinde karşılık bulabilir. Bu koşul, Kur’an için de geçerlidir. Bu nedenle Allah, hitabını belagat ve fesâhat kaideleri çerçevesinde indirmiştir. Böylece hem onun içerdiği edebȋ incelikler dolayısıyla bir i‘cȃz vesilesi olmasını sağlamış hem de beyan olma işlevini yerine getirerek taşıdığı manaları muhatabının zihnine yaklaştırmış; muhatapla metin arasındaki mesafeyi mümkün olduğunca daraltmıştır. Kur’an bunu, belagat ve fesâhat özellikleri ile yapmıştır. Kur’an’ın beyan olması, onun nüzul dönemi Araplarının dil ve belagat konusundaki örfüne ve fesâhat anlayışlarına uygunluğu ile alakalıdır. İşte bu hikmet nedeniyle tefsir ilmi de Kur’an lafızları ve ibarelerinin anlamları ve delaletlerini tespit etmek veya çıkarsamak ve ulaştığı anlamların doğruluğunu indiği ortamın sosyal ve kültürel koşullarında denetlemek için o anlamları çevreleyen üslȗba, aynı zamanda Kur’an’ın üslȗbu olması itibarıyla başvurmuştur. Zira Kur’an lafızlarının hangi sözdiziminde, hangi zihinsel bağıntıda ve tarihsel bağlamda, kısca hangi üslȗpta, hangi manaya delalet ettiğini belirleyebilmek için üslȗbu’l-Kur’an’ı bilmek gerekmektedir. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | ESCI dergilerinde yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Bilmname |
Dergi ISSN | 1304-1878 |
Dergi Tarandığı Indeksler | merging Sources Citation Index (ESCI), Index Copernicus, TR Dizin, WorldCat, EBSChost, DOAJ, İSAM, Türk Eğitim İndeksi, SOBIAD, Open Access Library (oalib), scholar impact, DRJI, Science Library Index, CiteFactor, infobase index, ERIH PLUS, Arastirmax, Eurasian Scientific Journal Index, OAJI, Sparc Indexing, ASOS Index, MIAR |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 04-2018 |
Cilt No | 2018 |
Sayı | 35 |
Sayfalar | 397 / 432 |
Doi Numarası | DOI: 10.28949/bilimname.393280 |
Makale Linki | http://dergipark.gov.tr/search?q=bilimnamesection=journaltype=basic |