Yazarlar |
Hande Kılıçarslan
|
Prof. Dr. Sema ETİKAN
Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
IspartailiYalvaçilçesigeçmiştenbugünedüzdokumacılığınyapıldığıönemlimerkezlerdenbirisidir.Yörük yerleşimyeriolmasınındaetkisiyleuzunzamandırkirkitlidokumacılığınköklübirgelenekoluşturduğu yörede, çeşitli kullanım amaçları için dokunan ürünler arasında ölümlük-dirimlik dokumalar da bulunmaktadır. Sargı kilimiya da ahretlik adıyla da bilinen bu dokumalar defin sırasında kullanılmakta,sonrasındadacamivecemevigibiibadethanelerebağışlanmaktadır.Günümüzdeilçede dokumacılıkoldukçaazalmıştır.Bununlaberaberdokumacılarınevlerindebulunan,öncedendokunmuş ürünlerdemakinehalısıgibiürünlerledeğiştirmeyapılarakköyleregelensatıcılartarafındanalınmıştır. Ancakdokumacılıkazalmaklaberaberölümlük-dirimlikkullanmageleneğidevamettirilmekte,buamaçla kullanılacakdokumalarçeyizlerdebugündeyeralmaktadır.Anadolununhemenheryöresindevarolanbu gelenekte, ölümlük-dirimlik dokumalar zamanı geldiğinde kullanılmak üzere her genç kızın çeyizine eklenmekteyadakadınlarevlendiktensonrahemkendilerihemdeeşleriiçinbukilimleridokuyarakbir kenarda bulundurmaktadırlar. Bu çalışma da Yalvaç yöresi düz dokuma kültürü içerisinde yer alan ölümlük dirimlik kilimlerin dokuma tekniği, renk, motif ve desen özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda,dokumalarıngeçmiştebitkiselboyalarkullanılarakboyanmışipliklerleüretildiğiancakyakın zamanlardabitkiselboyakullanımınınazalarakyeriniyapayboyalarınaldığıbelirlenmiştir.Kendineözgü renk,motifvedesenözelliklerinesahipolanbudokumalardapıtrak,kurtizi,saçbağı,göz,koçboynuzu, çengel,kuş,canavarayağı,yıldız,sandık,akrep,muskavesuyolugibimotiflerinsıklıklakullanıldığıtespit edilmiştir. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Diğer hakemli ulusal dergilerde yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Art-E. Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi |
Dergi ISSN | 1308-2698 |
Dergi Tarandığı Indeksler | EBSCO |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 01-2015 |
Cilt No | 7 |
Sayı | 15 |
Sayfalar | 79 / 94 |