img
Yalvaç İlçesi Ölümlük Dirimlik Dokumaları   
Yazarlar
Hande Kılıçarslan
Prof. Dr. Sema ETİKAN
Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Özet
IspartailiYalvaçilçesigeçmiştenbugünedüzdokumacılığınyapıldığıönemlimerkezlerdenbirisidir.Yörük yerleşimyeriolmasınındaetkisiyleuzunzamandırkirkitlidokumacılığınköklübirgelenekoluşturduğu yörede, çeşitli kullanım amaçları için dokunan ürünler arasında ölümlük-dirimlik dokumalar da bulunmaktadır. Sargı kilimiya da ahretlik adıyla da bilinen bu dokumalar defin sırasında kullanılmakta,sonrasındadacamivecemevigibiibadethanelerebağışlanmaktadır.Günümüzdeilçede dokumacılıkoldukçaazalmıştır.Bununlaberaberdokumacılarınevlerindebulunan,öncedendokunmuş ürünlerdemakinehalısıgibiürünlerledeğiştirmeyapılarakköyleregelensatıcılartarafındanalınmıştır. Ancakdokumacılıkazalmaklaberaberölümlük-dirimlikkullanmageleneğidevamettirilmekte,buamaçla kullanılacakdokumalarçeyizlerdebugündeyeralmaktadır.Anadolununhemenheryöresindevarolanbu gelenekte, ölümlük-dirimlik dokumalar zamanı geldiğinde kullanılmak üzere her genç kızın çeyizine eklenmekteyadakadınlarevlendiktensonrahemkendilerihemdeeşleriiçinbukilimleridokuyarakbir kenarda bulundurmaktadırlar. Bu çalışma da Yalvaç yöresi düz dokuma kültürü içerisinde yer alan ölümlük dirimlik kilimlerin dokuma tekniği, renk, motif ve desen özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda,dokumalarıngeçmiştebitkiselboyalarkullanılarakboyanmışipliklerleüretildiğiancakyakın zamanlardabitkiselboyakullanımınınazalarakyeriniyapayboyalarınaldığıbelirlenmiştir.Kendineözgü renk,motifvedesenözelliklerinesahipolanbudokumalardapıtrak,kurtizi,saçbağı,göz,koçboynuzu, çengel,kuş,canavarayağı,yıldız,sandık,akrep,muskavesuyolugibimotiflerinsıklıklakullanıldığıtespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Diğer hakemli ulusal dergilerde yayımlanan tam makale
Dergi Adı Art-E. Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi
Dergi ISSN 1308-2698
Dergi Tarandığı Indeksler EBSCO
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 01-2015
Cilt No 7
Sayı 15
Sayfalar 79 / 94
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
TRDizin 2

Paylaş