Yazarlar (1) |
![]() Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
sistem yoktu. CHP’den ayrılan bir grup aydın ve asker tarafından 1924’te kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Şeyh Sait Ayaklanması ile ilişkilendirilerek Haziran 1925’te kapatıldı. 1930’da çok partili hayata geçiş adına yeni bir deneme daha yapıldı ve Serbest Fırka adında bir muhalefet partisi kuruldu. Ancak bu çok partili hayata geçiş denemesi de kısa ömürlü oldu. Türkiye 2. Dünya Savaşı’nın bitimine kadar bu kısa aralıklar dışında CHP tarafından “Tek Parti” yönetimi ile yönetilmiştir. 2. Dünya Savaşı’nın bitiminde iç ve dış gelişmelerin etkisiyle yeniden çok partili hayata geçiş denemesi içinde en önemli parti Demokrat Parti (DP) Olmuştur. DP, 7 Ocak 1946 tarihinde daha önce CHP bünyesinde faaliyet gösteren Celal Bayar ve Adnan Menderes öncülüğünde CHP’den ayrılan milletvekillerinin öncülüğünde kurulmuştur. Bu dönem Türkiye’nin çok partili siyasal hayata geçiş süreci olarak, oldukça sancılı ve bunalımlı bir dönemdir. Bu süreçte Türkiye yepyeni bir siyasal hayatı tecrübe etmiştir. 1946’da yapılan ilk çok partili genel seçim, siyasal hayatın bu yeni döneminde açık oy gizli sayım gibi birçok usulsüzlüğün de görüldüğü seçim olmuştur. 1946 -1950 arası dönemde de DP’nin karşılaştığı zorluklar ve devlet takibi devam etmiştir. Buna rağmen1950’de demokratik bir genel seçimle CHP, iktidarı kansız bir biçimde DP’ye devretmiştir. DP’nin kuruluş ve iktidarı alış dönemleri arasında daha önce tecrübe edilmemiş gelişmeler, tek parti yönetimini bu geçiş sürecini yönetmekte zorlamıştır. Bir taraftan da Tan Olayı gibi hükümet organlarının denetiminde düzenlenen saldırılarla aşırı solun DP içinde olması engellenirken DP’nin her hareketi devlet tarafından izlenmiştir. Bu takibe ilişkin belgeler, sürecin CHP tarafından kontrollü bir geçiş dönemi olması için çaba harcandığını ortaya koymaktadır. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Belgi Dergisi, Pamukkale Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma Merkezi (ATAM) Yayını, |
Dergi ISSN | 2146-4456 |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 07-2021 |
Sayı | 22 |
Sayfalar | 425 / 452 |
Doi Numarası | 10.33431/belgi.845463 |