img
Osmanlı İmparatorluğu’nda Cinayet ve Yaralama Vakaları: 478 Numaralı Ayniyat Katl Defteri Örneği     
Yazarlar
 Özlem POYRAZ Özlem POYRAZ
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Merve Öner
Özet
Bu çalışmanın amacı, Meclis-i Vâlâ tarafından tutulan Ayniyat Katl ve Sirkat Defteri’ne kaydedilen katl kategorisinde yer alan cinayet ve yaralama vakalarını tasniflemek ve edinilen verileri 1851 Ceza kanunnamesi çerçevesinde değerlendirmektir. Mart-Temmuz 1851 dönemine dair vakaların kaydedildiği 478 numaralı Ayniyat Katl Defteri araştırmanın sınırlarını oluşturmuştur. 1851 Ceza Kanunnamesinde cinayet ve yaralama suçlarına şahıs haklarına yönelik işlenen suçlar kategorisinde yer verilmiştir. Şer’i hukuka uygun olarak bunlar için kısas ve diyet öngörülmüş, ancak tâzir ile de hükmedilebileceği belirtilmiştir. Edinilen verilerden hareketle katil ve maktul profillerini incelemek, suç mahallerini tespit etmek ve suç aletlerini ortaya koymak hedeflenmiştir. Çalışmanın sınırları suçlar olarak belirlendiğinden infazı gerektiren cezai müeyyidelere kısmen yer verilmiştir. İncelenen dönemde kısas uygulamasına dair herhangi bir veriye ulaşılamamıştır. Vakaların bir kısmı diyet kategorisinde sulh ya da varislerin affı, çoğu ise tâzir cezaları ile çözüme kavuşturulmuştur. Tâzir kapsamında kürek, pranga, kalebent ya da hapis cezaları uygulanmıştır. Erkeklere çoğunlukla kürek, kadınlara ise hapis cezasının verildiği belirlenmiştir. Vakalar ağırlıklı olarak kırsal kesimde ortaya çıkmıştır. Cinayet aleti olarak çoğunlukla tüfenk, yaralama aleti olarak ise bıçak ve taş kullanıldığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Dergi ISSN 1302-1842
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 07-2022
Sayı 73
Sayfalar 114 / 129
Doi Numarası 10.51290/dpusbe.1087241
Makale Linki http://dx.doi.org/10.51290/dpusbe.1087241