| Yazarlar |
Doç. Dr. Ali Kemal ŞAŞ
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Kaşgarlı Mahmut’un büyük eseri Divan-ı Lûgâti’t-Türk’le başlayan Türk sözlükçülüğü zaman içerisindeönemli bir aşama kaydetmiştir. Oldukça geniş bir coğrafyada konuşulan Türkçenin, yöntem ve içerik itibarıyla birbirinden oldukça farklı sözlükleri vücuda getirilmiştir. Türkçe temelli, yani Türkçe kelimeler madde başı yapılarak oluşturulan sözlükler 18. yüzyılın ortalarından itibaren görülmeye başlamıştır. Bu tarihten önce Osmanlı sahasında hazırlanmış sözlükler yabancı bir dili öğretmek maksadıyla yazılmış iki veya çok dilli sözlüklerdir. Bu sözlükler başlangıçta Arapça - Türkçe, Farsça - Türkçe veya Arapça - Farsça - Türkçe şeklinde tertip edilmiştir. Zamanla gelişen ve çok kültürlü bir yapıya sahip olan Osmanlı toplumunda, Arapça ve Farsça söz varlığını içeren sözlüklerin yanında, birlikte yaşanan veya kültürel, siyasi ve iktisadi münasebetler kurulan milletlerin dillerini içeren sözlükler de hazırlanmıştır. Bu sözlüklerden biri de 17. yüzyılın ikinci yarısında Hintçe - Farsça - Türkçe şeklinde tertip edilmiş olan Terceme-i Lûgat-ı Hindî’dir.Osmanlı Dönemi’ne ait tek Hintçe - Farsça - Türkçe sözlük olma özelliğini taşıyan Terceme-iLûgat-ı Hindî, 17. yüzyılın önemli âlimlerinden Hezarfen Hüseyin Efendi tarafından kaleme alınmıştır. 1678’de yazılmaya başlanan eserin müellif hattı bugün için meçhuldür. Eserin bilinen tek nüshası 1806’da istinsah edilmiştir. Arap alfabesindeki sıra esas alınarak hece sisteminde dizilmiş olan eserde toplam 623 Hintçe madde başı kelime ve kelime öbeğinin Farsça ve Türkçe karşılıkları verilmiştir. Bu çalışmada Terceme-i Lûgat-ı Hindî’nin sözlük bilimsel özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Turkish Studies - Language and Literature |
| Dergi ISSN | 2667-5641 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 01-2019 |
| Cilt No | 142 |
| Sayfalar | 891 / 903 |
| Makale Linki | http://www.turkishstudies.net/files/turkishstudies/b230e587-2b8e-4979-abe2-097025d1e895.pdf |
