img
Çerikli Sulama Sahasında Toprak Tuzluluğunun Tahmininde Deterministik ve Stokastik Enterpolasyon Yöntemlerinin Kullanımı      
Yazarlar
Şeydagül Özdemir
Hikmet Günal
Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Türkiye
Dr. Öğr. Üyesi Nurullah ACİR
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Hakan Arslan
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Türkiye
Kadir Aytaç Özaydın
Kahyaoğlu Sultan Ergun
Aysel M Ağar
Özet
Arazi kullanımlarının etkin bir şekilde planlanması ve yönetilmesi, bir bölgedeki toprakların özelliklerinindağılımlarının doğru ve güvenilir enterpolasyon yöntemleri ile tahmin edilebilmesine bağlıdır. Buçalışmada, Çerikli sulama sahasındaki toprakların tuzluluk, pH ve değişebilir sodyum yüzdesinin (ESP)mesafeye bağlı değişkenliklerinin tahmininde ters uzaklık yöntemi (IDW) ve radyal tabanlı fonksiyon(RBF) gibi iki deterministik ve sıradan kriging (OK), evrensel kriging (UK) ve basit kriging (SK) gibi üçstokastik enterpolasyon yönteminin performansları karşılaştırılmıştır. Çalışma alanı, Yerköy'ün 8 kmdoğusundan başlamakta ve Delice Çayı boyunca uzanarak Delice Çayının Kızılırmak Nehri ile birleştiğiyere kadar devam etmektedir. Toplam 14924 ha olan çalışma alanında 113 noktada 0-30, 30-60 ve60-90 cm derinliklerden toprak örnekleri alınmış ve elektriksel iletkenlik (EC), pH ve ESP belirlenmiştir.Çalışma alanında toprakların EC değerleri 0-30, 30-60 ve 60-90 cm’de sırası ile 0.65 ile 67.1 dSm-1, 1.07 ile 98.80 ve 0.99 ile 54.50 dS m-1 arasında değişmiştir. Derinlik arttıkça ortalama tuzlulukdeğerlerinde de artış olduğu görülmektedir. Bu durum, çalışma alanında özellikle bazı lokasyonlardatoprak profilinin tamamında şiddetli tuzluluk sorununun olduğuna işaret etmektedir. Hata kareleritoplamının karekökü (RMSE) ve ortalama mutlak hata (MAE) değerleri karşılaştırıldığında, deterministikyöntemlerden RBF-IM ve stokastik yöntemlerden SK’nın kendi gruplarındaki diğer yöntemlerden dahaiyi performans ortaya koyduğu görülmüştür. Bu nedenle, mesafeye bağlı değişkenliğin haritalanmasıişlemlerinde kullanılan programların öngörülen veya varsayılan (default) yöntemini kullanarak yapılaninterpolasyonlarda önemli düzeyde hata oluşabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle, her bir özellik vederinlik için yapılacak haritalamalarda birden fazla sayıda yöntem denenmeli ve en doğru sonucu vereninterpolasyon yöntemi kullanılarak tahminler yapılmalı ve haritalar oluşturulmalıdır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Toprak Su Dergisi
Dergi ISSN 2146-7072
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 09-2019
Cilt No 8
Sayı 1
Sayfalar 55 / 67
Doi Numarası 10.21657/topraksu.544699
Makale Linki http://dergipark.gov.tr/doi/10.21657/topraksu.544699
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
TRDizin 1
Google Scholar 3
Çerikli Sulama Sahasında Toprak Tuzluluğunun Tahmininde Deterministik ve Stokastik Enterpolasyon Yöntemlerinin Kullanımı

Paylaş