img
Türkçe Derslerinde Sözedimlerin Öğretimi Üzerine Bir Değerlendirme    
Yazarlar
Seda Gülsüm Gökmen
Ankara Üniversitesi, Türkiye
Dr. Öğr. Üyesi Nilay ÇAĞLAYAN DİLBER
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Özet
Okuldaki anadili eğitiminin ve öğretiminin dil edinim sürecine destek vermesi beklenmektedir.Öğrencilerin edimbilimsel becerilerinin okuldaki gelişimi de bu yöndeolmalıdır. Bu çalışmada edimbilim bağlamında söz edimlerinin MEB Türkçe DersiÖğretim Programı İlköğretim 6-8. Sınıflar (2006)'da, Türkçe dersi öğrenci çalışmave öğretmen kılavuz kitaplarında ele alınış biçimini incelemek ve ortaokul öğrencilerinin"izin isteme" söz edimi kullanımlarını betimlemek amaçlanmıştır.Araştırmada öncelikle Türkçe dersi öğretim programı incelenmiş ve söz edimlerinöğretimine yönelik olabilecek kazanımlar belirlenmiştir. Belirlenen kazanımlardoğrultusunda 6,7 ve 8. sınıflar için farklı yayınevlerinden çıkan üçer Türkçe dersiöğretmen kılavuz kitabı ve üçer Türkçe dersi öğrenci çalışma kitabı olmak üzeretoplam on sekiz kitap değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler sonucunda söz edimlerindoğrudan öğretimini içeren yönerge ve etkinliklere rastlanmamıştır. Türkçederslerinde söz edimi öğretimine ihtiyaç var mıdır sorusuna yanıt bulmak amacıyla100 ortaokul 6. ve 8. sınıf öğrencisine uygulanan "Konuşma Tamamlama Testi"ile elde edilen "izin isteme" söz edimi kullanımları, Polat (2010)'ın oluşturduğuölçeğe göre değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler, öğrencilerin izin isteme söz ediminioluşturan ögeleri (hitap, dikkat çekme, isteğe hazırlık, izin isteği, incelikdüzeyi, incelik bildirimi) çoğunlukla kullanmadıklarını göstermiştir. Bu araştırmadaelde edilen tüm veriler ışığında, Türkçe derslerinde söz edimlerin öğretimineilişkin kazanımların, etkinlik ve yönergelerin olması gerektiği önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Dil Dergisi
Dergi ISSN 1300-3542
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 10-2011
Sayı 154
Sayfalar 44 / 60
Makale Linki https://dergipark.org.tr/tr/pub/dilder/issue/47687
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
TRDizin 4
Google Scholar 21

Paylaş