img
Hoca Ahmed Yesevi’nin Divan-ı Hikmet’indeKabir Hayatı   
Yazarlar
Doç. Dr. Nail KARAGÖZ
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Özet
Hoca Ahmed Yesevî, 12. Yüzyılın en önemli Türk mutasavvıflarından birisidir. Ebu Yusuf'’un atadığı Hanefî müftülerin dini düşünceyi şekillendirdiği bir havzada yetişen Yesevî, itikadî konularda Hanefî-Mâturîdî anlayışı benimsemiş, bu anlayışı söylediği hikmetlerle yeni Müslüman olmuş Türklere tasavvuf geleneğinin usulleri ile öğretmeye çalışmıştır.Tarihi süreçte İslam inancının temel konuları ilahiyat, nübüvvet ve mead başlıkları altında incelenmiştir. Yesevî’nin hikmetlerinde ayrı bir yeri olan “kabir” kavramı bunlardan mead başlığının altında ele alınmaktadır. Ahiret anlamına da gelen mead kavramı ölümden sonraki hayat için kullanılmaktadır. Yesevî, ölüm sonrası hayatın ilk durağı olup, insanların müşahede tecrübesine açık olan ve genellikle ölünün gömüldüğü yer olarak bilinen “kabir” kavramına çok sık değinir. Kabirde sorgu, ceza ve nimetlendirme konularına çok fazla vurgu yapar. Bundan maksadı insanların henüz ölmeden, elde fırsat varken ahiret hayatında rahat etmeleri ve nimetlere kavuşmaları için hazırlık yapmalarını temin etmektir. Bunun için bazen kabir hayatıyla ilgili dikkat çekici tasvirler yapmış, kabir hayatı insanların hayal dünyasında canlansın diye aşırı anlatımlara girmiştir. Ancak samimiyeti ve içtenliği bırakmadığı için muhataplarını etkilemeyi başarmıştır. Bundan dolayı olsa gerek hem yaşadığı bölgede hem de Anadolu’da erken dönemlerden itibaren insanların din algısında önemli etkiler bırakabilmiştir.Çalışmamız, Yesevî’nin Divan-ı Hikmet’i ile sınırlı tutulmuştur. Bununla birlikte Yesevî ve eseri hakkında yapılmış çalışmaların konumuzu ilgilendiren kısımlarından da istifade edilmiştir. Çalışma literatür taraması, kavram tahlili, anlama ve açıklama metotlarıyla ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD)
Dergi ISSN 2564-6427
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 12-2018
Cilt No 18
Sayı 2
Sayfalar 892 / 922
Doi Numarası 10.30627/cuilah.456026
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
Hoca Ahmed Yesevi’nin Divan-ı Hikmet’indeKabir Hayatı

Paylaş