Yazarlar |
Nadir İLHAN
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Büyük Selçuklu Devleti ve Anadolu Selçuklu Devletini yanında Osmanlı imparatorluğunu da kuran Oğuzlar, 13. asırdan itibaren kendi ağız özelliklerine dayalı Eski Türkiye Türkçesi, Eski Oğuzca veya Eski Anadolu Türkçesi de denilen edebi yazı dillerini geliştirmişlerdir. Harezm, Maveraü’nnehir ve Horasan bölgelerinde önemli edebi ilmi eserler ortaya koyarak tecrübe kazanmış Anadolu sahasında yazı diline dönüşmeden önce bu bölgelerde yaygın kullanıma sahip olmuştur. Anadolu sahasına 11. yüzyıldan itibaren gelmelerine rağmen 11 ve 12. yüzyıllara Oğuzlardan kalma erserler ele geçmemiştir. 13. yüzyıla ait olabileceği söylenen ama günümüze ulaşmayan bazı eserlerin varlığından da muhtelif kaynaklarda bahsedilmektedir. Bazı araştırıcıların eserlerinde, kaynaklarda ‘günümüze ulaşmayan, Oğuzcanın ilk eserlerinden’ şeklinde varlığından bahsedilen Salsal-nâme’nin 1571’de İbni Yusuf tarafından tekrar nazmedildiği söylenen Paris nüshası eserin günümüze ulaştığını göstermektedir. Eserin National Biblioteque’de bulunan Paris nüshası 49 varak olup Suppliment Turc 1207’de kayıtlı olan eksik bir Hafız Divanı’na 73b varak numarasıyla numaralandırılmış olarak eklenmiş 97a varak numaralı sayfada tamamlanmıştır. National Biblioteque’de bulunan Paris nüshası ile ilgili Aldo Galota’nın Turcica’daki yazısında (Galotta. 1991: 179) hikâyenin 1571’de İbni Yusuf tarafından tekrar nazmedildiği bilgisi verilmiştir. Eserin 73b’de yer alan başlangıcında,ismi aşağıdaki şekilde kayıtlı olup Allah’ın ismini zikirle metne başlandığını gösteren beyitler aşağıda yer almıştır.Ḥikāyet-i Ṣalṣāl Ġazāvat-ı Ali kerremallāhu veçḥe Evvel Allāh adını başlayalum Her işi anı öġüb işleyelüm Allāh adı oldı çünki ẕikrümüz Görelüm ki neye irer fikrümüz Eser Oğuz Türkçesinin kuruluş dönemi metni-geçiş devri eseri olması dolayısıyla Eski Türkçe döneminin bazı dil ve imla özelliklerini içeriği gibi Oğuz Türkçesinin dil hususiyetlerini de taşımaktadır. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | SSCI, AHCI, SCI, SCI-Exp dergilerinde yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Turkish Studies |
Dergi ISSN | 2667-5641 |
Dergi Tarandığı Indeksler | ULAKBİM TR-DİZİN, SOBIAD |
Dergi Grubu | Q1 |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 12-2019 |
Cilt No | 14 |
Sayı | 4 |
Sayfalar | 1907 / 1924 |
Doi Numarası | 10.29228/TurkishStudies.39230 |
Makale Linki | http://www.turkishstudies.net/languageandliterature?mod=tammetinmakaleadi=makaleurl=88accaa6-f092-4bb1-85cb-af59951b66d8.pdfkey=39230 |