Yazarlar |
Doç. Dr. Meltem YILMAZ
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Nazar, halk arasında, bakışlarındaki enerji ile canlı veya cansız varlıklara zarar veren manevi bir kuvvet olarak nitelendirilmektedir. Hemen her toplumda, yaygın olan bu kuvvet, genellikle haset, gıpta, özenti, aşırı sevgi gibi duygularla ortaya çıkmaktadır. Geçmişten günümüze nazara maruz kalan insanların belirli özelliklerinin olduğuna inanılır. Bu özellikler arasında güzellik, başarı ve zenginlik öne çıkmaktadır. Toplumların bakış açılarına göre tehlike arz eden olaylar vardır. Tehlike arz eden ve korunulması gereken olaylardan biri de nazar değmesi olayıdır. Sebepsiz aksilikler, ani ölümler ve çaresiz hastalıklar, çoğu zaman nazarla ilişkilendirilir. Bu nedenle, Anadolu’da nazarın altında kötü iyelerin etkisinin olduğuna inanılmakta ve bu iyelerin zararlı etkilerinden himayesine sığınılan uygulamalarla kurtulmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmada, Kırşehir’in Mucur ilçesinin halk inançlarında önemli bir yer edinen “nazar pratikleri” incelenmiştir. Bu bağlamda, ilk olarak sahada derleme çalışması yapılmış, ardından derlenen veriler, belirli bir tasnif altında yazıya aktarılmıştır. Sahadan derleme işlemi kaynak kişilerin rızalarıyla 2008-2019 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın “Giriş” bölümünde, nazar kavramı, Mucur’da nazardan etkilenen ve nazarı değen kişilerin özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Ardından insanların nazardan ve onun etkilerinden korunmak için yaptıkları pratikler, “Nazardan Korunmak İçin Yapılan Pratikler” ve “Nazarı Sağaltmak İçin Yapılan Pratikler” başlıkları altında incelenmiştir. Belirtilen pratiklerin taşıdıkları görevler ise psiko-sosyal metotla açıklanmış ve değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda nazar inancını güdüleyen ilk ihtiyacın insanoğlunun güvenlik ihtiyacı olduğu tespit edilmiştir. Nazardan etkilenen bireylerin genellikle sihri uygulamalarla sağaltıldığı belirlenmiştir. Nazar kavramı etrafında geliştirilen sembolik imgelerin de kültürel ve ulusal mirasın aktarımını desteklediği saptanmıştır. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Turkish Studies-Language and Literature |
Dergi ISSN | 2667-5641 |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 01-2023 |
Cilt No | 18 |
Sayı | 3 |
Sayfalar | 2143 / 2162 |
Doi Numarası | 10.7827/TurkishStudies.71878 |
Makale Linki | http://dx.doi.org/10.7827/turkishstudies.71878 |