Yazarlar |
Prof. Dr. Mahmut SARIKAYA
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Kırşehir, Anadolu’daki önemli kavşaklardan ve geçiş yollarından biridir; bu yönüyle Türk kültürünün değişik unsurlarının buluştuğu, eriyip damıtıldığı merkezlerden biri olmuştur. Bu coğrafyada Selçuklulardan İlhanlılara, Beyliklerden Osmanlı’nın kuruluşuna, büyük isyanlardan yapıcılığa, devlet kuruculuğuna uzanan büyük olaylar yaşanmıştır. Osmanlı Devleti’ni kuran iradeyi yapıp yoğuran Şeyh Edebalı bu yerlerin insanıdır. Babâî isyanlarının öncüleri bu topraklardan çıkmış, o öncülerin evladı olan Âşık Paşa Osmanlı’nın kuruluşuna katılmış, Tarihçi Âşıkpaşaoğlu, Yavuz ile Çaldıran’da, Mercidabık’ta, Ridâniye’de bulunmuştur. Bu çalışmayla bu coğrafya, tarih ve sosyal yapıdan günümüze yansıyan bir kısım dil ve kültür özelliği gösterilerek açıklanacaktır. Bunlar, Eski Türkçedeki ayrılma hâlinin bulunma hâli ekiyle karşılanması gibi yaşayan dil kullanımı; samağır/samağar; tuhran/tufran < turfan, turfanda; üzlük; köpümek; ḳöpen; bala gibi çok özgün kelimeler; Aflak/Eflak Baba; Köme, Obruk, Kepez gibi yer adları; “Gözele ḳöpen yaraşır, çirkin balayı neylesin?”, “İt ġuyruğunu ġalıba ġoymaynan düzelmez” gibi atasözleri; “Ḳüllüe ġün çavdı…” gibi darb-ı meseller, “Döşüŋden ağ kıllar bitsin.” gibi özgün alkış sözleri; “Babalarda gidesice.” gibi ilginç kargışlardır. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Karadeniz Araştırmaları Dergisi |
Dergi ISSN | 2536-5126 |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 07-2022 |
Cilt No | 19 |
Sayı | 74 |
Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/pub/karadearas/issue/70814/1138513 |