Yazarlar |
Doç. Dr. Hatice ÖZKARA GÜLER
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Mısır ve Suriye’de XIII-XVI. yüzyıllarda devrin siyasî ve askerî koşulları ile uluslararası ticaret potansiyeli kapsamında örgütlendiği öngörülen Memlûk Devleti şehirler sisteminin; yönetim, üretim-dağıtım mekanizması, fiziksel yapılanmalar gibi bileşenlerden müteşekkil olduğu bilinmektedir. Bu bileşenlerin tümü olmamakla birlikte çalışmamızda sosyo-ekonomik tarafı ağır basanlar üzerinde durulacaktır. Manevî ve siyasî etkenlerle Memlûk dönemindeki şehirleri organize etme çalışmalarının arttığı görülür. O dönemin yıpratıcı-oyalayıcı Moğol saldırılarını atlattıktan sonra Memlûkler tabi olarak bilhassa mekansal örgütlenme ve daimî işlevsel imar ihtiyacı hissetti. Yapılan şehir örgütlenmeleri ve stratejik sistemler herşeyden önce Haçlı saldırılarını püskürten Müslümanlar’ın hala var ve tarihte etkin olduklarını kanıtlıyordu. Yerinde askerî adımlar sonrası iç istikrarı temin eden Memlûkler’in iktisadî ve mimarî geleneği ile hayat verdiği hakimiyet sahasında asayiş sağlanmış, bunun neticesinde oluşan sükunet ortamında da medenî inkişafa varılmıştır. Çalışmamızda ele aldığımız şehirlerin inşası konusunda sultanların ve emirlerin gayretleri dikkate şayan bir durumdur. Haçlı facialarının unutulmadığı ve Müslüman-Hristiyan ilişkilerinin gerginleştiği hatta savaşların gerçekleştiği bir dönemde bu kimselerin memleketlerinin nizama sokulması konusunda istekli olmaları Türkİslam devlet yapısını miras edinmiş Memlûk Sultanlığı’nın genel yapısı hakkında fikir verir mahiyettedir. Mısır-Suriye coğrafyasında yer alan stratejik şehirlerin üretim, ticaret, savunma vb. bakımlardan mühim yerler hale gelmesinde Memlûk sultanları tarafından tatbik edilen imar planlarının payı yadsınamaz. Memlûk idaresi bu durumu keyfi uygulamalardan ziyade Mısır ve Suriye’de başvurduğu iktisadî bütünlüğü korumaya yönelik tedbirlerle sağlamıştır. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi |
Dergi ISSN | 2147-2610 |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 06-2020 |
Cilt No | 8 |
Sayı | 22 |
Sayfalar | 159 / 170 |
Doi Numarası | 10.33692/avrasyad.644752 |
Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/pub/avrasyad/issue/54909/644752 |