img
Birinci Dünya Savaşı Sırasında Hicaz’ın Zahire ve İaşe İhtiyacı    
Yazarlar
Doç. Dr. Hasan KARAKÖSE
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye
Özet
Birinci Dünya Savaşı başladığı sıralarda Arap Yarımadası Osmanlı hâkimiyetinde bulunuyordu.Yarımada’nın güneyinde ve Basra Körfezi dolaylarında bulunan Aden, Hadramut, Maskat, Uman, Bahreyn ve Kuveytşeyhliği İngiliz himayesine girmişti. Aden’in dışındaki Yemen’de diğer kısımlar ile Asîr, Samma, Necid, HicazOsmanlı’ya bağlılığını sürdürmekteydi. Osmanlı Devleti Ağustos 1914 tarihinde Birinci Dünya Savaşı’na girmekdurumunda kaldı. Çeşitli cephelerde başlayan bu savaşın en önemli eksiklerinden birisi askerin iaşesini sağlamaktayetersiz kalınmasıydı. Körfez ülkeleri ve Yemen, iaşede kendilerine yeter durumda idi. Fakat eski zamanlardan beriHicaz bölgesinin her zaman iaşe ve zahiresi dışarıdan ithal edilirdi. Birinci Dünya Savaşı boyunca hem asker hem deahali zahire ve iaşe hususunda çok büyük sıkıntılar yaşadılar. Bu sıkıntıları iki hususta ele alabiliriz. Birincisi düşmangüçlerin Akdeniz ve Kızıldeniz’i abluka altına almaları ve Hicaz bölgesine zahire ve iaşe ithalatının engellenmesidir.Zaman zaman buğday vs. ithalatı yapılsa bile İngilizlerin kontrolü, denetimi ve izni ile yapılabildi. Bundan dolayısavaş boyunca zahire sevkiyatları çoğunlukla, Halep (Suriye), Kerek, Havran, Urfa, Deyrizor’dan yapılmıştır.Yaşanan sıkıntıların ikincisi ise Hicaz’a zahire nasıl ulaştırılacağıdır. Savaş boyunca tek taşıma aracı olan tren,çoğunlukla askerî hizmetler için kullanılmıştır. Şerif Hüseyin Haziran 1916’da isyan başlatınca tren yollarınıngüvenliği ve Suriye’den iaşe nakli oldukça zorlaştı. Savaşın bitimine kadar tren yollarının güvenliğini sağlama çokbüyük asker kaybına neden olmuştur. Savaş boyunca sivil halkın ve askerin gıda, iaşe, erzak ihtiyacı tam olarakkarşılanamamıştır. Birinci Dünya Savaşı yıllarında ülke kendi imkânları ile yetinmek zorunda kalmıştır. Osmanlınınmağlubiyetinin gerisindeki en önemli sebeplerden birisi belirtilen ekonomik imkânsızlıklardır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Diğer hakemli ulusal dergilerde yayımlanan tam makale
Dergi Adı Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi
Dergi ISSN 2148-5704
Dergi Tarandığı Indeksler SOBİAD (Sosyal Bilimler Atıf Dizini)
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 07-2018
Cilt No 5
Sayı 12
Sayfalar 147 / 166
Doi Numarası 10.17822/omad.2018.104
Makale Linki İnternet