Yazarlar |
Serpil Erdeliğ Demirbaş
|
Prof. Dr. Hande KILIÇARSLAN
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Anadolu’da Yörük hayatının vazgeçilmez bir parçası olan dokumacılık, geçmişte olduğu gibigünümüzde de el sanatları alanındaki önemini korumaktadır. Dokuma kültürü, ait olduğu toplumunyaşam şartlarının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Kolan dokuma, geleneksel Türk el sanatlarıçeşitlerinden biri olan dokumacılık sanatı içinde önemli bir yer tutmaktadır. Anadolu’nun hemen hemen her yöresinde dokunan ve kullanılan kolanlar; evlenecek olan gençkızların çeyizlerinde bulunmakta, taşımada kullanılan dokumalarda sap ve kulp görevi görmekte,bebek beşiği bağlamada, bebeği sırtta taşımada kullanılmakta, giysilerde süsleme aracı olmakta vedaha birçok alanda kullanım alanı olarak yerini korumaktadır. Kolanların yapıldığı ve kullanıldığıyörelerden biri de Anamur ilçesine bağlı Bahşiş köyüdür. Bahşiş köyünde kolanlar; dokumanınuzunluğuna göre mesafesi ayarlanan ve yere çakılan iki çubuğun oluşturduğu basit yer tezgâhındadokunmaktadır. Yörede kolan dokumacılığın; hammaddesi, rengi ve deseni bazı farklılıklara uğrasa dateknik olarak bir değişime uğramamıştır. Eski dokumalar, doğal boyalarla renklendirilen yün ipliklerya da doğal renkte eğrilen kıl ipliklerden oluşurken, günümüzde ise kimyasal boyalarla renklendirilen hazır ipliklerin de kullanıldığı görülmektedir. Bu araştırmada, Anamur Bahşiş köyünde halendokunmakta olan veya var olan kolanların dokumaların kullanım alanları örneklerle incelenmiştir. Modern yaşamın getirdiği gelişim ve değişimler el sanatlarında, özellikle de dokumacılıksanatında önemli bir yeri olan kolan dokumada değişimlere sebep olmuştur. Bu değişim Bahşişköyünde, geçmişte daha çok dokunan kolanların günümüzde daha az kişilerce dokunması sonucuunutulmaya başlaması sonucunu doğurmuştur. Bu olumsuz değişim, kolanların kullanım alanınıda olumsuz etkilemiştir. Bu dokumalar, yöre kadınları tarafından halen az da olsa dokunmakta vekullanılmaktadır. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Arış (Online) |
Dergi ISSN | 1301-255X |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 06-2021 |
Sayı | 18 |
Sayfalar | 54 / 73 |
Doi Numarası | 10.342.42/akmbaris.2021.148 |
Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/pub/aris/issue/63114 |