| Halk kültürü çalışmalarında önemli bir yeri olan halk edebiyatı sözlü ve yazılıkaynaklarıyla ülkemizde zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Anonim Türk halk edebiyatındaezgiyle söylenen bir nazım biçimi olan türkü bölgelere göre değişik formlarda çalınır vesöylenir. Türkü sözcüğünün etimolojik olarak kökeni “Türk” sözcüğüdür. Türkü, Türklereözgü demektir. Kırşehirli Türk Halk Müziği Sanatçısı Şemsî Yastıman’ın “Türk’ü anlamakisteyen türkü dinlesin” özdeyişi bunu açıklar. Türkü, anonim halk yazınında melodiylesöylenen ve hece ölçüsüyle yazılmış, bestelenmiş koşuk, olarak tanımlanır. Anadolu halkıbütün acılarını, sevinçlerini, aşklarını, dünya görüşlerini, yaşam biçimlerini türkülerle dilegetirmiştir. Türküler, yörelere, içeriklerine ve nağmelerine göre değişik isimler alır. Bunagöre türkülerin, hoyrat, oturak, kırık hava, uzun hava gibi türleri vardır. Konularına göreincelendiğinde türküler ninniler, çocuk türküleri, doğa, aşk, kahramanlık ve askerlik, tören,iş türküleri, karşılıklı türküler, ölüm ve oyun türküleri olmak üzere on farklı gruptatoplanmaktadır. Bu farklı konuları ele alan türkü sözlerinin içerisinde halk kültürünün birdiğer önemli parçası olan tekstillerin geçmesi yadsınamaz. Bu çalışmada orta Anadolu’nuntürkü merkezi olan Kırşehir’de anonim veya âşık türkülerinde geçen tekstiller incelenmiş,Kırşehir yöresel tekstillerinin, türkülerde izlerinin sürülmesi amaçlanmıştır. İncelemedeiçerisinde bir tekstil adı geçen 60’dan fazla türküyle karşılaşılmıştır. Bu tekstiller; giysi adı(yazma, oyalı yazma, şalvar, cepken vb), kumaş adı (aba, kadife, basma, saten vb), yarımamul madde adı (iplik, urgan, vb), hammadde adı (yün, ipek, keten vb) ve dokumaaraçlarının (gücü, ıstar, hana, darak, sındı, tefe vb) adları, şeklinde beş gruba ayrılarak elealınmıştır. Günümüzde somut örneği bulunmayan yöresel tekstillerin türkülerde adınıngeçtiği, hatta betimlendiği belirlenmiştir |
Öğr. Gör. Cenk ŞAHİN
Filiz Nurhan ÖLMEZ
Hande KILIÇARSLAN
