| Tez Türü | Yüksek Lisans |
| Ülke | Türkiye |
| Kurum/Üniversite | Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi |
| Enstitü | Sağlık Bilimleri Enstitüsü |
| Anabilimdalı | Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı |
| Tez Onay Yılı | 2025 |
| Öğrenci Adı ve Soyadı | İrem VALAMUR |
| Tez Danışmanı | DOÇ. DR. ANIL ÖZÜDOĞRU |
| Türkçe Özet | Kronik nonspesifik bel ağrısı (KNBA), gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ciddi fiziksel, psikolojik ve ekonomik kayıplara neden olan önemli bir sağlık sorunudur. Bireylerin iş hayatı dâhil olmak üzere günlük yaşam aktivitelerini önemli ölçüde kısıtlamaktadır. Bu durumda bireylerin yaşam kalitelerini, fiziksel ve psikolojik durumlarını olumsuz etkilemektedir. Sağlık sisteminde ve yaşam kalitesinde görülen olumsuz etkilerin büyük bir kısmı ağrının neden olduğu engelliliğe atfedilebilir. Kronik bel ağrısı ile engellilik arasındaki ilişki ise karmaşık ve çok faktörlü bir olgudur. Birçok çalışma ağrı prevalansını ve ağrıya etki edebilecek faktörleri belirlemeye odaklanmış ancak bu durum ile ilişkilendirilebilecek engelliliği dikkate almamıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı KNBA olan bireylerde engelliliği etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Bu araştırma, gözlemsel bir araştırma olarak planlandı. Araştırma popülasyonunu uzman fizik tedavi doktoru tarafından KNBA tanısı almış olup, Eylül 2024-Mart 2025 tarihleri arasında Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokuluna tedavi amacı ile yönlendirilen hastalar oluşturdu. Hastaların engellilik düzeyi Oswestry Engellilik İndeksi (OEİ) ile, ağrı şiddeti görsel analog skala (GAS) ile, kinezyofobi düzeyi Tampa Kinezyofobi Ölçeği (TKÖ) ile, depresyon şiddeti Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ile, denge değerlendirmesi Biodex denge cihazı ile, eklem hareket açıklığı (EHA) değerlendirmesi manuel gonyometre ile, alt ekstremite kas kuvveti değerlendirmesi beş kez otur kalk testi (BKOKT) ile, fonksiyonel durum değerlendirmesi zamanlı kalk yürü testi (ZKYT) ile ve spinal durum spinal mouse ile değerlendirildi. Bağımsız değişkenlerin birbiri ile olan ilişkisi Pearson korelasyon analizi ile değerlendirildi. Engellilik düzeyinin belirleyicilerinin belirlenmesinde çoklu doğrusal regresyon analizi kullanıldı. Araştırmaya yaş ortalaması 46,49±12,61 olan, 134'ü kadın ve 118'i erkek olmak üzere 252 birey dâhil edildi. OEİ ile GAS, TKÖ, BDÖ, dinamik ve statik denge parametreleri, lumbal bölge EHA açı değerleri, BKOKT, ZKYT ve spinal değerlendirmeler arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulundu (p<0,05). Ayrıca doğrusal regresyon analizi sonuçlarına göre GAS, TKÖ, BDÖ, dinamik ve statik denge parametreleri, lumbal bölge EHA açı değerleri, BKOKT, ZKYT ve spinal değerlendirmeler KNBA'lı bireylerde OEİ skorunun bağımsız belirleyicisi olarak varyansın %81,1'ini açıklamıştır. Çalışma sonuçları aktivite ağrı şiddetinin, kinezyofobi düzeyinin, alt ekstremite kas kuvvetinin, statik anteroposterior ve dinamik toplam denge skorunun, ekstansiyon lumbal bölge eklem hareket açıklığının, fonksiyonel durumun, spinal postürün ve spinal kontrol skorunun KNBA'lı bireylerde engellik düzeyinin belirleyicileri olduğunu gösterdi. KNBA'lı bireylerde engellik düzeyi ile ilişkili olan bu faktörler aynı zamanda engellilik düzeyinin belirleyicileri olduğundan, değerlendirme ve tedavi programlarının planlanması sırasında göz ardı edilmemesi gerektiğini düşünmekteyiz. |
| İlgilizce Özet | Chronic nonspecific low back pain (CNLBP) is an important health problem that causes serious physical, psychological and economic losses in developed and developing countries. It significantly limits the daily life activities of individuals, including work life. In this case, it negatively affects the quality of life, physical and psychological conditions of individuals. A large part of the negative effects seen in the health system and quality of life can be attributed to disability caused by pain. The relationship between chronic low back pain and disability is a complex and multifactorial phenomenon. Many studies have focussed on determining the prevalence of pain and factors that may affect pain, but have not considered disability that may be associated with this condition. In this context, the aim of this study is to examine the factors affecting disability in individuals with CNLBP. This study was planned as an observational study. The study population consisted of patients diagnosed with CNLBP by a specialised doctor of physical medicine and referred to Kırşehir Ahi Evran University School of Physical Therapy and Rehabilitation for treatment between September 2024 and March 2025. The disability level of the patients was assessed by Oswestry Disability Index (ODI), pain severity by visual analogue scale (VAS), kinesiophobia level by Tampa Kinesiophobia Scale (TKS), depression severity by Beck Depression Scale (BDS), balance assessment by Biodex balance device, Range of motion (ROM) was assessed with a manual goniometer, lower extremity muscle strength was assessed with the five times sit to stand test (FTSST), functional status was assessed with the Timed Up and Go test (TUG) and spinal status was assessed with a spinal mouse. The relationship between independent variables was evaluated by Pearson correlation analysis. Multiple linear regression analysis was used to determine the determinants of disability level. The study included 252 individuals, 134 women and 118 men, with a mean age of 46.49±12.61 years. Statistically significant correlations were found between ODI and VAS, TKS, BDS, dynamic and static balance parameters, lumbar region ROM angle values, FTSST, TUG and spinal evaluations (p<0.05). In addition, according to the results of linear regression analysis, VAS, TKS, BDS, dynamic and static balance parameters, lumbar region ROM angle values, FTSST, TUG and spinal evaluations explained 81.1% of the variance as independent determinants of the ODI score in individuals with CNLBP. The results of the study showed that activity pain intensity, kinesiophobia level, lower extremity muscle strength, static anteroposterior and dynamic total balance score, extension lumbar range of motion, functional status, spinal posture and spinal control score were predictors of disability level in individuals with CNBP. Since these factors, which are associated with the level of disability in individuals with CNLBP, are also determinants of the level of disability, we think that they should not be ignored during evaluation and planning of treatment programmes. |
