| Tez Türü | Doktora |
| Ülke | Türkiye |
| Kurum/Üniversite | Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi |
| Enstitü | Sosyal Bilimler Enstitüsü |
| Anabilimdalı | Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı |
| Tez Onay Yılı | 2022 |
| Öğrenci Adı ve Soyadı | Mehmet KART |
| Tez Danışmanı | PROF. DR. HÜSEYİN ŞİMŞEK |
| Türkçe Özet | Bu çalışma, eğitim programları ve öğretim (EPÖ) alanı doktora programlarına yönelik üniversiteler tarafından tanımlanan yeterlikleri, Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) ile belirlenmiş düzeyler ve alanlar bağlamında incelemeyi, bu programların hangi yeterlikleri kazandırmaya odaklandıklarını tespit etmeyi ve uzman görüşleri doğrultusunda yeni bir yeterlik modeli ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda araştırma, iki aşamalı nitel bir araştırma şeklinde tasarlanmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında temel nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. EPÖ alanında doktora programı bulunan ve öğrenci alımına devam eden 35 üniversiteye ait Bologna sayfalarındaki yeterlikler araştırmacı tarafından geliştirilen doküman inceleme formu ile incelenerek araştırmanın ilk aşamasına ait veriler toplanmıştır. Elde edilen bu veriler betimsel analize tabi tutulmuştur. Analiz süreci TYYÇ'de daha önceden tanımlanmış yeterlik düzeyleri ve alanları ile karşılaştırmalı bir şekilde ele alınarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında ise, Delphi tekniği kullanılmıştır. Bu aşamadaki veriler EPÖ alanı doktora düzeyinde öğrenci alımına devam eden üniversitelerde çalışan ve EPÖ alanı doktora mezuniyetine sahip 29 uzmandan üç tur süren Delphi anketleri ile toplanmıştır. İlk Delphi turunda açık uçlu sorular ile uzmanlardan EPÖ alanına yönelik yeterlikleri tanımlamaları istenmiştir. Bu turdan elde edilen verilerin analizinde içerik analizi ve betimsel analiz tekniklerine başvurulmuştur. İçerik analizi sürecinde uzmanlar tarafından kelime, kelime grubu ya da cümle şeklinde ifade edilen görüşler anlamı yansıtan alt kodlara (görüşler) ayrılmıştır. Bu alt kodlar, anlamsal benzerlikleri dikkate alınarak bir araya getirilmiş ve kodlara (yeterlikler) dönüştürülmüş, daha sonra bu kodların (yeterlikler) sınıflandırılması ile alt temalar (alt yeterlik alanları) belirlenmiştir. Betimsel analiz sürecinde ise, yeterlik ifadeleri bilgi, beceri, yetkinlik, tutum ve değerler yeterlik alanları (temalar) altında toplanmıştır. Delphi 2. ve 3. tur anketleri, Delphi 1. tur anketindeki soruların analizi doğrultusunda elde edilen yeterliklerden oluşmaktadır. 7'li Likert şeklinde hazırlanan bu anketler ile uzmanlara yeterliklere ilişkin katılma düzeyleri sorulmuştur. Delphi 2. ve 3. tur anketinden elde edilen verilerin analizinde merkezi eğilim ve dağılım hesaplamaları yapılmıştır. Araştırma sonucunda, EPÖ alanına yönelik; 5'i bilgi, 10'u beceri ve 7'si tutum ve değerler olmak üzere toplam 22 yeterlik ifadesinin yer aldığı bir model önerilmiştir. Modele ait bilgi yeterlik alanını; bilgiye sahip olma ve bilgiyi derinleştirme şeklinde iki alt yeterlik alanı oluşturmaktadır. Beceri yeterlik alanını; ekip çalışması ve liderlik, bilgiyi paylaşma ve yaygınlaştırma, bağımsız çalışabilme ve özerklik, problem çözme ve eleştirel düşünme ve yenilikçi ve analitik düşünme alt yeterlik alanları oluşturmaktadır. Tutum ve değerler yeterlik alanını ise; mesleki duyarlılık ve profesyonellik, hayat boyu öğrenme, etik ilkelere ve değerlere bağlılık alt yeterlik alanları oluşturmaktadır. |
| İlgilizce Özet | This study aims; to analyse the competencies defined by universities for doctoral programs in the field of Curriculum and Instruction (CI) covering context of the levels and fields determined by the Turkish Qualifications Framework for Higher Education (TQFHE), focusing the competencies to be gained, and developing a new model based on expert opinions. The research is two-stage qualitative research. A basic qualitative research method was used in the first stage. The competencies in the Bologna pages of 35 universities, with CI doctoral programs and active student admissions, were examined through researcher's document review form to collect data for descriptive analysis at the first stage. The analysis was carried out in comparison with the defined competency levels and fields in the TQFHE. The data gathered at the second stage were collected through three rounds of Delphi questionnaires from 29 doctorate degree experts in the field of CI registered at universities recruiting students in CI at the doctoral degree. In the first Delphi round, open-ended questions were asked to define the competencies in the field of CI. Content and descriptive analysis techniques were used in the analysis of the data obtained. In the content analysis process, the opinions expressed in words, phrases, or sentences by the experts were divided into sub-codes (opinions) reflecting the meaning. These sub-codes were classified and brought together according to semantic similarities and transformed into codes (competencies), and then sub-themes (sub-competencies). In the descriptive analysis process; the competency expressions were gathered under the competence areas (themes) of knowledge, skills, competence, attitudes and values. Delphi 2nd and 3rd round questionnaires consist of competencies obtained through the analysis of the 1st round questionnaire. Experts were asked about their level of competencies participation through 7-points Likert form. Central tendency and distribution calculations were made in the analysis of Delphi 2nd and 3rd round questionnaires. A total of 22 competency statements model, 5 of which are knowledge, 10 of which are skills, and 7 of which are attitudes and values, is proposed in CI following the research. The knowledge competency area of the model consists of two sub-competencies; consolidation of knowledge and deepening knowledge. The sub-competencies forming skill competence areas are teamwork and leadership, sharing and disseminating knowledge, working independently and autonomy, problem-solving and critical thinking, and innovative and analytical thinking. Professional sensitivity and professionalism, lifelong learning, and commitment to ethical principles and values constitute sub-competence areas of attitude and values competence. |
