| Proje Ekibi (4) |
Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Gül FİLİK
Türkiye Projedeki Rolü: Araştırmacı |
Dr. Öğr. Üyesi Hayrettin ÇAYIROĞLU
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye Projedeki Rolü: Yürütücü |
Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin ÇAYAN
Türkiye Projedeki Rolü: Araştırmacı |
Dr. Öğr. Üyesi Füsun COŞKUN
Türkiye Projedeki Rolü: Araştırmacı |
| Proje Türü | Yükseköğretim Kurumları Tarafından Destekli Bilimsel Araştırma Projesi |
| Proje No | ZRT.A3.16.005 |
| Proje Sahibi Kurum | Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi |
| Proje Durumu | Tamamlandı |
| Başlangıç Tarihi | 25-03-2016 |
| Bitiş Tarihi | 22-09-2017 |
| Proje Konusu | Çemen (Trigonella foenum-graecum L.), Dünya’nın birçok yerinde özellikle baharat olarak kullanılmak için yetiştirilen, baklagiller familyasına ait tek yıllık bir bitkidir (Acharya ve ark., 2006). Yüksek miktarda protein, vitamin, esansiyel aminoasit içeren ve hayvanlar tarafından iyi sindirilebilen bir yem bitkisidir (Alemu ve Doepel, 2011; Ciftci ve ark, 2011). Dünyada Güney Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Asya, Güney Amerika ve Avusturalya’nın bazı bölgelerinde yetiştirilmektedir (Ciftci ve ark, 2011). Ülkemizde ise en fazla Konya, Isparta, Aksaray, Karaman, Afyon, Çorum ve Ankara İllerinde yetiştirilmektedir (Karadağ ve Büyükburç, 2002). Çemen, baharat olarak kullanımının yanında, plazma kolesterol ve trigiliserid seviyelerini düşürücü, sindirimi uyarıcı, antidiabetik, gaz giderici, karaciğer yağlanmasına karşı koruyucu ve antioksidan özellikleri sayesinde tedavi edici olarak da kullanılmaktadır (Karadağ ve Büyükburç, 2002; Acharya ve ark., 2006; Srinivasan, 2006; Beyzi ve İlbaş, 2010; Ciftci ve ark, 2011). Çemen danesi, kadınlarda emzirmeyi uyarıcı etkiye sahip olduğu da bildirilmektedir (Ciftci ve ark, 2011). Çemen, hayvanlara hem yeşil yem, hem kuru ot hem de dane (tohum) olarak verilebilmektedir. Hoş bir kokuya sahiptir ve hayvanlarda iştah açıcı özelliğe sahiptir (Karadağ ve Büyükburç, 2002; Acharya ve ark., 2006; Alemu ve Doepel, 2011). Süt sığırı rasyonlarına katkı maddesi olarak çemen danesi ilave edilmesi, süt verimini arttırdığı, sütteki poliansature yağ asidi miktarını önemli ölçüde etkilediği, süt kolesterol seviyesini azalttığı (Ciftci ve ark, 2011), besin maddelerinin sindirilebilirliğini iyileştirdiği, canlı ağırlık ve yemden yararlanma oranı üzerine olumlu etkileri olduğu bildirilmektedir (Atta Elmnan ve ark., 2013). Çemen danesi ilavesinin süt sığırlarında ve süt keçilerinde süt verim ve bileşimi üzerine etkilerini inceleyen bazı çalışmalar (Shah ve Mir, 2004; Maher ve Nadya. 2012; (Al-Shaikh ve ark. 1999; Alamer ve Basiouni, 2005; Al- Janabi, 2012; Atta Elmnan ve ark., 2013) olmasına rağmen Ülkemizde yetiştiriciliği yapılan süt keçileri ve Ülkemizde üretilen çemen danesi ile yapılmış olan çalışma bulunmamaktadır. Nitekim diğer tüm aromatik bitkilerde olduğu gibi çemen bitkisinin de yapısında bulunan etkicil madde miktarı ve kimyasal yapısı, bitkinin yetiştirildiği coğrafik bölge şartları ve hasat zamanı gibi faktörlerden etkilenebilmektedir AEÜ-BAP-F2 (Benchaar ve ark., 2008; Şahan, 2012). Bu projede süt keçisi rasyonlarına öğütülmüş çemen danesi ilavesinin süt verim ve bileşimi ile bazı kan parametreleri üzerine etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. |
| Anahtar Kelimeler | Çemen tohumu (Trigonella foenumgraecum L), keçi, süt verimi ve bileşimi, kan parametreleri |
