| Proje Ekibi (1) |
Doç. Dr. Kadir AKAN
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye Projedeki Rolü: Araştırmacı |
| Proje Türü | TÜBA ve TÜBİTAK Destekli Proje |
| Proje No | - |
| Proje Konusu | Bu projenin temel amacı ıslahçı, sanayici ve üniversitelerin işbirliğiyle çiftçi ve sanayici isteklerini karşılayan, kaliteli, pas hastalıklarına toleranslı, kurağa-soğuğa toleranslı, sulu ve kuru koşullara uygun, kışlık veya alternatif ekmeklik, bisküvilik ve makarnalık buğday çeşitlerini geliştirmektir. Ayrıca ön ıslah yaparak genetik çeşitliliğin artırılması, anter kültürü yoluyla ıslah süresinin kısaltılması, besin değeri yüksek buğday hatları geliştirilmesi, markör destekli seleksiyonu ıslah programına entegre ederek erken kademede kuraklık ve kalite yönünden etkili seleksiyon yapılabilmesi, ıslah materyalinin kalite özelliklerinin belirlenerek, bitkisel, hastalık ve kalite özelliklerinin yer aldığı veri bankasının oluşturulması amaçlanmıştır. Bu amaçlara ulaşmak için Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü’nün mevcut ekmeklik ve makarnalık buğday ıslah gen havuzu, gen havuzunu zenginleştirmede yerel ve yabani ekmeklik ve makarnalık buğday materyali kullanılmıştır. Çeşit elde etmede modifiye-bulk ıslah, yabanixmakarnalık buğday melezlerinde pedigri seçim metodu uygulanmıştır. Türler ve cinsler arası melezlemelerden sağlıklı bitki elde edebilmek için embrio kurtarma, doubled haploid elde edebilmek için anter kültürü yöntemi kullanılmıştır. Yabani makarnalık ön verim denemesi materyalinin bitki besin madde içerikleri ICP-OES ile belirlenmiştir. Ekmeklik verim denemelerindeki materyaller biyokimyasal markör kullanılarak YMAG’e göre karakterize edilmiştir. 100 adet materyalde kuraklık markörleri ile testleme “Axiom Analysis Suite” programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Verim denemelerindeki tüm ıslah materyalinin hastalık ve kalite analizleri yapılarak değerlendirilmiştir. Çalışma neticesinde embriyo kurtarma tekniği ıslah programımıza entegre edilmiş ve bundan sonraki çalışmalarda rahatlıkla kullanılabilir hale getirilmiştir. Farklı özellikteki genotipler arasında 2012 kombinasyonda melezleme yapılmıştır. Koleoptil uzunluğu, bitki besin madde içerikleri, protein oranları, kurağa ve pas hastalıklarına dayanımları farklı olan makarnalık buğday hatları elde edilmiştir. Ülkemizde ilk defa buğday ıslah materyalinin özelliklerini içeren veri bankası oluşturulmuştur. Bu proje ile kurumlar arası (kamu, özel sektör, üniversite) işbirliği, bilgi ve deneyim akışı sağlanmış, bu sayede istenen özellikteki çeşitlerin ıslahı gerçekleştirilmiştir. Islah materyallerinin ıslah kuruluşu yanında, ilgili sanayici kuruluşlarınca kalite analizlerinin yapılarak, sanayinin ve ıslahçıların istediği niteliklere sahip 3 ekmeklik, 1 makarnalık çeşit adayı tescile sunulmuştur. |
| Proje Durumu | Tamamlandı |
| Başlangıç Tarihi | 01-10-2013 |
| Bitiş Tarihi | 15-11-2017 |
